Дзеянні Святых Апосталаў

Дзеянні Святых Апосталаў

Раздзел 1

¹Пе́ршую кнігу, Фео́філе, напіса́ў я пра ўсё, што Іісус рабі́ў і чаму вучы́ў

²ад пача́тку да таго́ дня, калі Ён ўзнёсся, да́ўшы праз Духа Свято́га настаўле́нні Апо́сталам, якіх Ён абра́ў,

³пе́рад які́мі Ён і пасля́ паку́т Сваіх паказа́ў Сябе́ жывы́м у шматлі́кіх до́казах, на праця́гу сарака́ дзён яўля́ючыся ім і гаво́рачы пра Царства Бо́жае;

⁴і, сабра́ўшы іх, Ён загада́ў ім: з Іерусалі́ма не адлуча́йцеся, а чака́йце абяца́нага Айцо́м, пра што вы чу́лі ад Мяне́;

⁵бо Іаа́н хрысці́ў вадо́ю, а вы бу́дзеце хры́шчаны Ду́хам Святы́м праз не́калькі дзён.

⁶Таму́ яны, сышо́ўшыся, пыта́ліся ў Яго́, ка́жучы: Го́спадзі, ці не ў гэты час аднаўля́еш Ты ца́рства Ізра́ілю́

⁷Ён жа сказа́ў ім: не ва́ша спра́ва ве́даць часы́ і тэ́рміны, які́я Айце́ц устанаві́ў Сваёю ўла́даю;

⁸але вы атрыма́еце сілу, калі сы́дзе Святы́ Дух на вас, і бу́дзеце Мне све́дкамі ў Іерусалі́ме, і ва ўсёй Іудзе́і і Самары́і, і аж да кра́ю зямлі.

⁹І, сказа́ўшы гэта, Ён узня́ўся, паку́ль яны глядзе́лі, і во́блака схава́ла Яго ад вачэ́й іх.

¹⁰І калі яны ўзіра́ліся ў не́ба, як Ён аддаля́ўся, ра́птам паўста́лі перад і́мі два мужы́ ў бе́лым адзе́нні,

¹¹якія сказа́лі: мужы́ Галіле́йскія! чаго вы стаіце́, угляда́ючыся ў неба́ Гэты Іісус, Які ўзнёсся ад вас на неба, пры́йдзе такім са́мым чы́нам, як вы ба́чылі Яго, калі ўзыхо́дзіў на неба.

¹²Тады вярну́ліся яны ў Іерусалі́м з гары́, называ́най Елео́н, што непадалёку ад Іерусалі́ма, на адле́гласці хады́ субо́тняга дня.

¹³I, увайшо́ўшы, паднялі́ся ў святлі́цу, дзе і застава́ліся яны: Пётр і Іа́каў, Іаа́н і Андрэ́й, Філі́п і Фама́, Варфаламе́й і Матфе́й, Іа́каў Алфе́еў і Сі́ман Зіло́т, ды Іу́да Іа́каўлеў;

¹⁴усе яны аднаду́шна трыва́лі ў малі́тве і мале́нні ра́зам з жанчы́намі і Мары́яй, Маці Іісу́савай, і з брата́мі Яго.

¹⁵I ў дні тыя Пётр, ста́ўшы пасяро́д ву́чняў, –

¹⁶а было́ сабра́ных каля́ ста дваццаці́ асо́б, – сказаў: мужы́ браты́! нале́жала здзе́йсніцца таму́, што ў Піса́нні прадказа́ў Дух Святы́ ву́снамі Даві́да пра Іу́ду, які стаў павадыро́м тых, што ўзялі́ Іісуса;

¹⁷бо ён быў залі́чаны да нас і атрыма́ў прызначэ́нне на служэ́нне гэ́тае;

¹⁸але ён набы́ў зямлю́ за ўзнагаро́ду няпра́ведную і, нізры́нуўшыся, разадра́ўся пасярэ́дзіне, і вы́валілася ўсё нутро́ яго;

¹⁹і гэта ста́ла вядо́ма ўсім жыхара́м Іерусалі́ма, так што была́ назва́на зямля́ та́я на іх ула́снай мо́ве Акелдама́, што зна́чыць "зямля́ крыві́";

²⁰бо напі́сана ў кні́зе псалмо́ў: "няха́й ста́не двор яго пусты́м, і няха́й ніхто́ не жыве́ ў ім", і: "паса́ду яго няха́й пры́ме і́ншы";

²¹таму́ трэба, каб з тых мужо́ў, што хадзі́лі з на́мі ўвесь час, – калі прыйшо́ў і знахо́дзіўся сяро́д нас Гаспо́дзь Іісус,

²²пачына́ючы ад хрышчэ́ння Іаа́навага і да таго́ дня, як Ён узнёсся ад нас, – адзін стаў ра́зам з намі све́дкам уваскрасе́ння Яго.

²³I паста́вілі дваіх: Іо́сіфа, называ́нага Варса́вам, які быў празва́ны Іу́стам, і Матфі́я;

²⁴і, памалі́ўшыся, сказалі: Ты, Го́спадзі, Сэрцаве́дзе ўсіх, пакажы́ аднаго́, якога Ты вы́браў з гэтых двух,

²⁵каб ён прыня́ў прызначэ́нне на служэ́нне гэтае і апо́стальства, ад якога адпа́ў Іу́да і пайшо́ў у сваё месца.

²⁶I далі́ жэ́рабі ім, і вы́пала жэ́рабя на Матфі́я, і ён быў прылі́чаны да адзіна́ццаці Апо́сталаў.

 

Раздзел 2

¹І калі наступі́ў дзень Пяцідзеся́тніцы, былі́ ўсе яны аднаду́шна ра́зам.

²I ра́птам пачу́ўся з неба шум, бы́ццам ад пары́ву бу́йнага ве́тру, і напо́ўніў уве́сь дом, дзе яны сядзе́лі;

³і яві́ліся ім падзе́леныя языкі́, ні́бы во́гненныя, і апусці́ліся па адны́м на ко́жнага з іх.

⁴I напо́ўніліся ўсе Ду́хам Святы́м, і пачалі́ гавары́ць на іншых мо́вах, як Дух дава́ў ім прамаўля́ць.

⁵Знахо́дзіліся ў Іерусалі́ме Іудзе́і, мужы́ набо́жныя, з уся́кага наро́да, што пад не́бам.

⁶Калі ж пачу́ўся шум гэты, сышо́ўся шматлі́кі люд і збянтэ́жыўся, бо ко́жны чуў, што яны прамаўля́юць яго ўла́снай гаво́ркаю.

⁷I былі́ ўра́жаны ўсе і здзіўля́ліся, ка́жучы адзін аднаму́: хіба́ ўсе яны, што прамаўля́юць, не Галіле́яне́

⁸чаму ж мы чу́ем ко́жны сваю ўла́сную гаво́рку, у якой нарадзі́ліся, -

⁹Парфя́не, і Мі́дзяне, і Еламі́ты, і жыхары́ Месапата́міі, Іудзе́і і Кападакі́і, По́нта і Асі́і,

¹⁰Фры́гіі і Памфі́ліі, Егіпта і ча́стак Лі́віі, суме́жных з Кірыне́яй, і прыйшо́ўшыя з Ры́ма, Іудзе́і і празелі́ты,

¹¹Кры́цяне і Араві́цІяне, – чуем, што яны прамаўля́юць на нашых мо́вах пра ве́ліч Бо́жую?

¹²I былі́ ўра́жаны ўсе і недаўмява́лі, гаво́рачы адзін да аднаго́: што́ гэта можа быць?

¹³Іншыя ж здзе́кліва каза́лі: яны напілі́ся сало́дкага віна́.

¹⁴Тады Пётр, ста́ўшы з адзіна́ццаццю, узвы́сіў го́лас свой і прамо́віў да іх: мужы́ Іудзе́йскія і ўсе жыхары́ Іерусалі́ма! няха́й гэта вам ста́не вядо́ма, і ўслу́хайцеся ў сло́вы мае́:

¹⁵яны не п'я́ныя, як ду́маеце вы, бо яшчэ то́лькі трэ́цяя гадзі́на дня;

¹⁶але гэта тое, што прадка́зана праро́кам Іаі́лем:

¹⁷"і бу́дзе ў апо́шнія дні, – ка́жа Гаспо́дзь, – вы́лію ад Духа Майго́ на ко́жную плоць, і бу́дуць праро́чыць сыны́ ва́шы і до́чкі ва́шы; і юнакі́ ва́шы відзе́нні бу́дуць ба́чыць, і ста́рцам ва́шым бу́дуць сні́цца сны;

¹⁸і на рабо́ў Маіх і на рабы́нь Маіх вы́лію ў тыя дні ад Духа Майго, і яны бу́дуць праро́чыць;

¹⁹і дам цу́ды на небе ўгары́ і знаме́нні на зямлі́ ўнізе, кроў, і агонь, і куро́дым;

²⁰сонца ператво́рыцца ў цемру, і месяц – у кроў, перш чым наста́не дзень Гаспо́дні, вялі́кі і сла́ўны;

²¹і будзе: ко́жны, хто прызаве́ імя́ Гаспо́дняе, спасе́цца".

²²Мужы́ Ізра́ільскія! вы́слухайце сло́вы гэ́тыя: Іісуса Назарэ́я, Му́жа, засве́дчанага вам ад Бога сі́ламі, і цу́дамі, і знаме́ннямі, якія зрабіў праз Яго Бог сяро́д вас, як і са́мі вы ве́даеце,

²³Яго, вы́дадзенага па вы́значанай заду́ме і прадве́данню Бо́жаму, вы ўзялі́ і, рука́мі беззако́нных прыбі́ўшы цвіка́мі, забі́лі;

²⁴але Бог уваскрасі́ў Яго, вы́зваліўшы з пу́таў сме́рці, таму што немагчы́ма было́ ёй утрыма́ць Яго.

²⁵Бо Давід ка́жа пра Яго: "ба́чыў я Госпада перад сабо́ю заўсёды, бо Ён правару́ч мяне́, каб я не пахісну́ўся;

²⁶таму ўзвесялі́лася сэ́рца маё і ўзра́даваўся язык мой, ды і плоць мая́ супако́іцца ў надзе́і,

²⁷бо не пакі́неш Ты душы́ маёй у пе́кле і не дасі́ свято́му Твайму ўба́чыць тле́нне;

²⁸Ты даў мне спазна́ць шляхі́ жыцця́; Ты напо́ўніш мяне́ ра́дасцю перад аблі́ччам Тваім".

²⁹Мужы́ браты́! дазво́льце мне сказа́ць вам адкры́та пра праайца́ Даві́да, што ён і памёр, і пахава́ны, і магі́ла яго ў нас да гэ́тага дня;

³⁰бу́дучы ж праро́кам і ве́даючы, што Бог кля́тваю пакля́ўся яму́ з пато́мства яго ўздзві́гнуць Хрыста́ ў пло́ці і пасадзі́ць на яго прасто́ле,

³¹ён, прадба́чыўшы, сказа́ў пра ўваскрасе́нне Хрыста, што не пакі́нута душа́ Яго ў пе́кле і це́ла Яго не ўбачыла тле́ння.

³²Гэ́тага Іісуса Бог уваскрасі́ў, і ўсе мы све́дкі таго́.

³³Дык вось, праві́цаю Бо́жаю ўзне́сены і атрыма́ўшы ад Айца абяца́нне Святога Духа, Ён вы́ліў то́е, што вы цяпер ба́чыце і чу́еце.

³⁴Бо Давід не ўзышо́ў на нябёсы, але сам ён ка́жа: "сказа́ў Гаспо́дзь Го́спаду майму: сядзі́ правару́ч Мяне́,

³⁵паку́ль не пакладу́ во́рагаў Тваіх у падно́жжа ног Тваіх".

³⁶Дык няхай жа цвёрда ве́дае ўве́сь дом Ізра́ілеў, што Го́спадам і Хрысто́м Бог зрабіў Яго, Таго́ Іісуса, Яко́га вы распя́лі.

³⁷Пачу́ўшы гэта, яны ўра́жаны былі́ сэ́рцам і сказа́лі Пятру́ і аста́тнім Апо́сталам: што́ нам рабі́ць, мужы́ браты́?

³⁸Пётр жа прамо́віў да іх: пака́йцеся, і няха́й ахры́сціцца кожны з вас у імя́ Іісуса Хрыста дзе́ля адпушчэ́ння грахо́ў, і атрыма́еце дар Святога Духа;

³⁹бо вам нале́жыць абяца́нне і дзе́цям ва́шым, і ўсім да́льнім, колькі іх паклі́ча Гаспо́дзь Бог наш.

⁴⁰І шмат які́мі і́ншымі сло́вамі ён све́дчыў і перако́нваў іх, ка́жучы: рату́йцеся ад роду гэ́тага разбэ́шчанага.

⁴¹Тады́ ты́я, што ахво́тна прынялі́ сло́ва яго, былі́ ахры́шчаны; і далучы́лася ў той дзень каля трох ты́сяч душ;

⁴²і яны пастая́нна знахо́дзіліся ў вучэ́нні Апо́сталаў, і ў супо́льнасці, і пераламле́нні хле́ба, і ў малі́твах.

⁴³І з'явіўся страх ў кожнай душы́; і многа цу́даў ды знаме́нняў дзе́ялася праз Апо́сталаў у Іерусалі́ме.

⁴⁴Страх жа вялікі быў ва ўсіх. Усе ве́руючыя былі́ ра́зам, і ўсё ў іх было́ супо́льнае;

⁴⁵і прадава́лі ўла́снасць і маёмасць, і дзялі́лі на ўсіх, колькі каму трэ́ба было́;

⁴⁶і кожны дзень яны аднаду́шна знахо́дзіліся ў хра́ме, і, пераламля́ючы хлеб па дама́х, прыма́лі ежу ў радасці і прастаце́ сэ́рца,

⁴⁷хва́лячы Бога і адчува́ючы добразычлі́васць усяго народа. Гасподзь жа штодзень далучаў да Царквы тых, што спаса́ліся.

 

Раздзел 3

¹Пётр з Іаа́нам узыхо́дзілі ра́зам у храм на малітву ў гадзі́ну дзевя́тую.

²I быў нейкі чалаве́к, кульга́вы ад уло́ння ма́ці сваёй, якога насі́лі і садзі́лі кожны дзень перад дзвяры́ма хра́ма, што называ́ліся Прыго́жымі, прасі́ць мі́ласціну ў тых, хто ўвахо́дзіў у храм;

³ён, уба́чыўшы Пятра і Іаана, якія наме́рваліся ўвайсці́ ў храм, папрасі́ў у іх даць мі́ласціну.

⁴Угле́дзеўся ў яго Пётр, сто́ячы з Іаа́нам, і сказаў: паглядзі́ на нас.

⁵І той скірава́ў свой по́зірк на іх, спадзеючы́ся нешта атрыма́ць ад іх.

⁶Пётр жа сказаў: серабра́ ды зо́лата няма́ ў мяне́, а што ма́ю, тое даю́ табе́: у імя́ Іісуса Хрыста Назарэ́я ўста́нь і хадзі́.

⁷I, узя́ўшы яго за правую руку́, падня́ў; і адра́зу ж умацава́ліся яго ступні́ і шчы́калаткі;

⁸і, падско́чыўшы, стаў ён і пача́ў хадзі́ць, і ўвайшо́ў з імі ў храм, хо́дзячы і ска́чучы, і хва́лячы Бога.

⁹I ба́чыў увесь народ, як ён хадзі́ў і хвалі́ў Бога;

¹⁰і пазна́лі яго, што гэта быў той, які дзе́ля мі́ласціны сядзе́ў каля Прыго́жых дзвярэ́й храма; і напо́ўніліся жа́хам і здзіўле́ннем ад таго, што адбыло́ся з ім.

¹¹А пако́лькі ацалёны ад кульга́васці трыма́ўся Пятра́ і Іаа́на, то ўсе лю́дзі ў здзіўле́нні збе́гліся да іх у прытво́р, які называ́ўся Саламо́навым.

¹²Уба́чыўшы гэ́та, Пётр прамо́віў да людзе́й: мужы́ Ізра́ільскія! чаму́ вы здзіўля́ецеся гэ́таму і чаму так ўгляда́ецеся ў нас, як бы́ццам мы ўла́снаю сі́лаю альбо набо́жнасцю зрабілі, каб ён хадзіў?

¹³Бог Аўраа́ма і Ісаа́ка і Іа́кава, Бог айцоў нашых, прасла́віў Сы́на Свайго Іісуса, Якога вы вы́далі і ад Якога адраклі́ся перад аблі́ччам Піла́та, калі той вы́рашыў адпусці́ць Яго;

¹⁴вы ж ад Святога і Пра́веднага адраклі́ся і вы́прасілі аддаць вам чалаве́ка-забо́йцу,

¹⁵а Пачына́льніка жыцця́ забі́лі; Бог уваскрасі́ў Яго з мёртвых, і мы све́дкі гэ́тага.

¹⁶I па ве́ры ў імя́ Яго, імя́ Яго ўмацава́ла таго, каго вы ба́чыце і ве́даеце; і ве́ра, якая ад Яго, дала́ яму гэтае ацале́нне перад усімі вамі.

¹⁷І цяпер, браты́, я ве́даю, што па няве́данню ўчыні́лі вы гэта, як і нача́льнікі вашы;

¹⁸Бог жа, як прадказа́ў ву́снамі ўсіх Сваіх праро́каў, што паку́таваць будзе Хрыстос, так і здзе́йсніў.

¹⁹Дык пака́йцеся і навярні́цеся, каб былі́ сцёрты грахі́ вашы,

²⁰каб прыйшлі́ часы́ суцяшэ́ння ад аблі́чча Гаспо́дняга і каб Ён пасла́ў ране́й прызна́чанага вам Іісуса Хрыста́,

²¹Якога нале́жала небу прыня́ць да часу аднаўле́ння ўсяго, пра што гаварыў Бог ву́снамі ўсіх святы́х Сваіх праро́каў адве́ку.

²²Бо Маісе́й сказаў айцам: Праро́ка ўздзві́гне вам Гасподзь Бог ваш з брато́ў вашых, як мяне́; Яго слу́хайцеся ва ўсім, што Ён будзе гавары́ць вам;

²³і ста́не так, што кожная душа́, якая не паслу́хаецца Прарока Таго, будзе вы́нішчана з народа.

²⁴Ды і ўсе прарокі ад Самуі́ла і пасля́ яго, якія толькі прамаўля́лі, таксама прадвясці́лі гэтыя дні.

²⁵Вы – сыны́ тых праро́каў і запаве́ту, які Бог завяшча́ў айца́м нашым, ка́жучы Аўраа́му: "і ў се́мені тваім благаславя́цца ўсе плямёны зямны́я".

²⁶Бог, уздзві́гнуўшы Сы́на Свайго Іісуса, найпе́рш да вас паслаў Яго благаславі́ць вас, каб адвярну́ўся кожны з вас ад злых спраў вашых.

 

Раздзел 4

¹Калі ж яны прамаўля́лі да наро́ду, падступі́лі да іх святары́, і нача́льнік хра́мавай ва́рты, і садуке́і,

²раздражнёныя тым, што яны навуча́юць народ і абвяшча́юць у Іісусе ўваскрасе́нне з мёртвых;

³і накла́лі на іх ру́кі, і ўзялі́ іх пад ва́рту да ра́ніцы, бо ўжо быў ве́чар.

⁴Мно́гія ж з тых, што слу́халі сло́ва, уве́равалі; і ста́ла ко́лькасць мужо́ў такіх каля́ пяці́ ты́сяч.

⁵I ста́лася на насту́пны дзень, што былі́ сабра́ны ў Іерусалім нача́льнікі іх, і старэ́йшыны, і кні́жнікі,

⁶і Анна першасвята́р, і Каіа́фа, і Іаан, і Аляксандр, і іншыя з ро́ду першасвята́рскага;

⁷і, паста́віўшы іх пасярэ́дзіне, пыта́ліся: якою сілаю ці якім і́мем зрабілі вы гэта?

⁸Тады Пётр, напо́ўніўшыся Ду́хам Святы́м, прамовіў да іх: нача́льнікі народа і старэ́йшыны Ізра́ільскія!

⁹калі нас сёння дапы́тваюць пра дабрадзе́йства хво́раму чалаве́ку, як ён быў ацалёны,

¹⁰то няхай вядо́ма будзе ўсім вам і ўсяму народу Ізра́ільскаму, што і́мем Іісуса Хрыста́ Назарэ́я, Якога вы распя́лі і Якога Бог уваскрасі́ў з мёртвых, – Ім паста́ўлены ён перад вамі здаро́вы;

¹¹Ён – ка́мень, якім вы, будаўнікі́, пагрэ́бавалі, аднак ён стаў галаво́ю вугла́, і няма ні ў кім іншым спасе́ння,

¹²бо няма пад небам іншага імя́, да́дзенага лю́дзям, праз якое нале́жыць нам спасці́ся.

¹³Ба́чачы адва́гу Пятра і Іаана і разуме́ючы, што гэта людзі невучо́ныя і про́стыя, яны здзіўля́ліся, разам з тым і пазнава́лі іх, што тыя былі́ з Іісусам;

¹⁴а ба́чачы ацалёнага чалавека, які стаяў з імі, не маглі нічога сказаць су́праць.

¹⁵І, загада́ўшы ім вы́йсці з сінедрыёна, яны ра́іліся між сабою,

¹⁶гаво́рачы: што нам рабіць з гэтымі людзьмі́? бо я́ўны цуд, учы́нены імі, ўсім жыхара́м Іерусаліма вядо́мы, і мы не можам адмаўля́ць гэтага;

¹⁷але каб гэта шырэ́й не распаўсю́дзілася ў народзе, дава́йце накладзём суро́вую забаро́ну, каб яны больш не прамаўля́лі ў імя́ гэтае ніко́му з людзе́й.

¹⁸I, паклі́каўшы іх, яны загада́лі ім зусі́м не абвяшча́ць і не навуча́ць у імя́ Іісуса.

¹⁹Але Пётр і Іаан, сказалі ім у адказ: судзі́це, ці пра́ведна перад Богам слу́хацца вас больш, чым Бога́

²⁰мы ж не можам не гаварыць пра тое, што ба́чылі і чу́лі.

²¹І, зноў пагразі́ўшы ім і не знайшо́ўшы за што пакара́ць, адпусцілі іх з-за народу, бо ўсе праслаўля́лі Бога за тое, што адбыло́ся;

²²а было́ больш за сорак гадо́ў таму чалаве́ку, з якім адбы́ўся гэты цуд ацале́ння.

²³Калі ж іх адпусці́лі, яны прыйшлі да сваіх і паве́дамілі тое, што́ ім гаварылі першасвятары́ і старэ́йшыны.

²⁴Тыя ж, пачуўшы, аднаду́шна ўзвы́сілі голас да Бога і сказалі: Уладару́! Ты Бог, Які ствары́ў неба, і зямлю́, і мора, і ўсё, што ў іх,

²⁵Які ву́снамі айца нашага Давіда, слугі́ Твайго, сказаў Ду́хам Святы́м: "чаму ўзбунтава́ліся язы́чнікі і народы заду́малі ма́рнае́

²⁶паўста́лі цары́ зямны́я, і князі́ сабра́ліся разам су́праць Госпада і су́праць Хрыста Яго".

²⁷Бо сапраўды́ сабра́ліся ў горадзе гэтым су́праць Святога Сы́на Твайго Іісуса, пама́занага Табою, і Ірад, і Понцій Пілат з язы́чнікамі і народам Ізра́ільскім,

²⁸каб зрабіць тое, чаму ста́цца прадвы́значыла рука́ Твая і заду́ма Твая;

²⁹і цяпер, Госпадзі, спагля́нь на пагро́зы іх і дай рабам Тваім з усёй адва́гай прамаўля́ць слова Тваё

³⁰ў той час, калі Ты прасціра́еш руку́ Тваю для ацале́ння, каб знаме́нні і цу́ды здзяйсня́ліся ў імя́ Святога Сына Твайго Іісуса.

³¹I калі памалі́ліся яны, здрыгану́лася месца тое, дзе яны былі́ сабра́ны, і напо́ўніліся ўсе Ду́хам Святы́м ды прамаўля́лі слова Божае з адва́гаю.

³²У мно́ства ж тых, што ўве́равалі, было́ адно сэ́рца і адна душа́, і ніхто нічога з маёмасці сваёй не называ́ў сваім, але ўсё ў іх было́ супо́льнае.

³³I з вялікай сілаю Апосталы све́дчылі пра ўваскрасе́нне Госпада Іісуса Хрыста, і благада́ць вялікая была́ на ўсіх іх.

³⁴Не было́ сярод іх ніко́га, хто цярпе́ў няста́чу, бо ўсе, хто меў зямлю́ ці дамы́, прада́ўшы, прыно́сілі гро́шы за прада́дзенае

³⁵і кла́лі да ног Апосталаў; і дава́лася кожнаму, колькі яму было́ патрэ́бна.

³⁶Так, Іасі́я, назва́ны Апосталамі Варна́вам, што ў перакла́дзе азнача́е "сын суцяшэ́ння", левіт, родам Кіпрыёт,

³⁷ме́ўшы поле, прада́ў яго, прынёс грошы і пакла́ў да ног Апосталаў.

 

Раздзел 5

¹А не́йкі муж, па і́мені Ана́нія, з жонкаю сваёю Сапфі́раю прада́ў маёмасць

²і адкла́ў сабе ад прыбы́тку, з ве́дама жо́нкі сваёй, і, прынёсшы не́йкую ча́стку, пакла́ў да ног Апо́сталаў.

³Пётр жа сказаў: Ана́нія! чаму напо́ўніў сатана́ сэ́рца тваё так, што ты салга́ў Ду́ху Свято́му і адкла́ў сабе ад прыбы́тку за зямлю́?

⁴хіба́ не тваё было́ тое, што ты меў, і набы́тае ад про́дажу хіба́ ж не ў тваёй ўла́снасці было́? чаму ж ты заду́маў справу гэтую ў сэ́рцы сваім? ты салга́ў не лю́дзям, а Богу.

⁵ Пачу́ўшы сло́вы гэ́тыя, Ана́нія ўпаў і вы́пусціў дух; і страх вялікі ахапі́ў усіх, хто чуў пра гэта.

⁶Юнакі́ ж уста́лі, абгарну́лі яго палатно́м і, вы́несшы, пахава́лі.

⁷І ста́лася гадзі́ны праз тры пасля гэтага: прыйшла́ і жонка яго, не ве́даючы, што зда́рылася.

⁸Звярну́ўся да яе Пётр: скажы мне, ці за столькі вы аддалі́ зямлю́? Яна ж адказа́ла: так, за столькі.

⁹Пётр жа сказаў ёй: чаму́ вы змо́віліся вы́прабаваць Ду́ха Гаспо́дняга́ вось, за дзвяры́ма крокі тых, што пахава́лі му́жа твайго; яны вы́несуць і цябе́.

¹⁰І яна адразу ўпа́ла каля́ ног яго і вы́пусціла дух; а юнакі, увайшо́ўшы, знайшлі́ яе мёртвай і, вы́несшы, пахава́лі побач з му́жам яе.

¹¹I ахапі́ў страх вялікі ўсю царкву́ і ўсіх, хто чуў пра гэта.

¹²Рука́мі ж Апосталаў рабі́лася многа знаме́нняў і цу́даў у народзе; і знахо́дзіліся аднаду́шна ўсе ў прытво́ры Саламо́навым,

¹³з іншых жа ніхто не адва́жваўся далуча́цца да іх; але народ праслаўля́ў іх.

¹⁴І ўсё больш станаві́лася ве́руючых у Госпада, мно́ства мужчы́н і жанчы́н;

¹⁵так што і на ву́ліцы выно́сілі хворых і кла́лі на пасце́лях і ло́жках, каб, калі прахо́дзіў Пётр, хоць цень яго ўпаў на каго-не́будзь з іх.

¹⁶Сыхо́дзіліся ў Іерусалім і многія з навако́льных гарадоў, несучы́ хворых і нячы́стымі ду́хамі апанава́ных, якія і ацаля́ліся ўсе.

¹⁷Падня́ўся тады першасвята́р і ўсе, што з ім былі́, якія нале́жалі да е́расі садуке́йскай, напо́ўніліся за́йздрасцю

¹⁸і накла́лі ру́кі свае на Апосталаў, і пасадзі́лі іх у грама́дскую цямні́цу.

¹⁹Ангел жа Гасподні ўначы́ адчыні́ў дзве́ры цямні́цы і, вы́веўшы іх, сказаў:

²⁰ідзі́це і, ста́ўшы ў хра́ме, прамаўля́йце наро́ду ўсе сло́вы жыцця́ гэ́тага.

²¹Вы́слухаўшы гэта, яны ўвайшлі́ пад ра́ніцу ў храм і вучы́лі. А першасвята́р і тыя, што былі́ з ім, прыйшо́ўшы, склі́калі сінедрыён ды ўсіх старэ́йшын з сыноў Ізра́ілевых і пасла́лі ў цямні́цу, каб прыве́сці іх.

²²Слугі ж, пайшо́ўшы, не знайшлі́ іх у цямні́цы, вярну́ліся і паве́дамілі,

²³ка́жучы: цямні́цу знайшлі́ мы замкнёнай вельмі надзе́йна і вартавы́х, якія стаялі перад дзвяры́ма; але, адчыні́ўшы, усярэ́дзіне ніко́га не знайшлі.

²⁴Калі ж пачу́лі тыя словы першасвята́р, і нача́льнік хра́мавай ва́рты, і іншыя першасвятары́, то недаўмява́лі што б гэта магло быць?

²⁵I нехта, прыйшоўшы, паве́даміў ім, кажучы: вось, мужы́, якіх вы пасадзі́лі ў цямні́цу, стая́ць у хра́ме і ву́чаць народ.

²⁶Тады пайшоў нача́льнік ва́рты са слу́гамі і прывёў іх без прыму́су, бо бая́ліся народу, каб не пабі́лі іх каме́ннем;

²⁷і, прывёўшы, паста́вілі іх у сінедрыёне, і спыта́ў у іх першасвята́р, ка́жучы:

²⁸хіба́ мы строга не забарані́лі вам навуча́ць у імя́ гэтае́ і вось, вы напо́ўнілі Іерусалім вучэ́ннем вашым ды хо́чаце наве́сці на нас кроў Таго Чалавека.

²⁹Але Пётр і Апосталы прамо́вілі ў адка́з: больш трэ́ба падпарадко́ўвацца Богу, чым лю́дзям;

³⁰Бог айцо́ў нашых уваскрасі́ў Іісуса, Якога вы ўмярцві́лі, паве́сіўшы на дрэ́ве;

³¹Яго як Правадыра́ і Спасіцеля ўзвы́сіў Бог праві́цаю Сваёю, каб даць Ізра́ілю пакая́нне і адпушчэ́нне грахо́ў;

³²і све́дкі Яму́ ў спра́вах гэтых мы і Дух Святы́, Якога Бог даў тым, што падпарадко́ўваюцца Яму́.

³³Яны ж, вы́слухаўшы, раз'ю́шыліся і заду́малі забіць іх.

³⁴Але ўстаў у сінедрыёне адзін фарысе́й, па і́мені Гамаліі́л, законавучы́цель, паважа́ны ўсім народам, і загада́ў ненадо́ўга вы́весці Апосталаў,

³⁵а ім сказаў: мужы́ Ізра́ільскія! до́бра ўзва́жце са́мі сабе́ нако́нт гэтых людзе́й, што́ вы збіра́ецеся рабі́ць;

³⁶бо перад гэ́тымі дня́мі з'яві́ўся Фе́ўда, выдаючы́ сябе́ за каго́сьці зна́чнага, і да яго далучы́лася каля чатырохсо́т чалаве́к; але ён быў забі́ты, і ўсе, хто падпарадко́ўваўся яму́, паразыхо́дзіліся і зні́клі;

³⁷пасля гэтага ў дні пе́рапісу з'явіўся Іуда Галіле́янін і павёў за сабою даво́лі шмат людзе́й; але і той загі́нуў, і ўсе, хто падпарадко́ўваўся яму, рассе́яліся;

³⁸і цяпер, кажу́ вам, адступі́цеся ад гэтых людзе́й і пакі́ньце іх; бо, калі ад людзе́й заду́ма гэтая ці спра́ва гэтая, то яна зні́шчыцца,

³⁹а калі ад Бога, то не здо́лееце зні́шчыць яе, каб самі́м не аказа́цца багабо́рцамі.

⁴⁰Яны паслу́халіся яго, паклі́калі Апосталаў, і, пабі́ўшы, забаранілі ім прамаўля́ць у імя́ Іісуса, і адпусці́лі іх.

⁴¹Яны ж пайшлі з сінедрыёна, ра́дуючыся, што за імя́ Госпада Іісуса ўдасто́іліся прыня́ць знява́гу;

⁴²і кожны дзень у хра́ме і до́ма яны не перастава́лі вучы́ць і дабраве́сціць пра Іісуса Хрыста́.

 

Раздзел 6

¹У гэ́тыя дні, калі памнажа́лася ко́лькасць ву́чняў, узні́кла нарака́нне Эліні́стаў на Яўрэ́яў за тое, што былі́ занядба́ны ў штодзённым абслуго́ўванні ўдо́вы іх.

²Тады двана́ццаць Апосталаў, склі́каўшы мно́ства ву́чняў, сказалі: няго́жа нам, пакі́нуўшы сло́ва Бо́жае, абслуго́ўваць сталы́;

³таму, браты́, вы́берыце са свайго асяро́ддзя сем мужоў паважа́ных, напо́ўненых Ду́хам Святы́м і му́драсцю, якіх паста́вім на гэ́тую спра́ву,

⁴а мы пастая́нна бу́дзем у малітве і служэ́нні сло́ва.

⁵I спадаба́лася сло́ва гэтае ўсяму сходу; і вы́бралі Сцяфа́на, му́жа, напо́ўненага вераю і Ду́хам Святы́м, і Філіпа, і Про́хара, і Нікано́ра, і Ці́мана, і Парме́на, і Мікалая, празелі́та з Антыяхі́і,

⁶якіх паста́вілі перад Апосталамі, і тыя, памаліўшыся, ускла́лі на іх ру́кі.

⁷І сло́ва Божае ўзраста́ла, і значна памнажа́лася ко́лькасць вучняў у Іерусаліме, і вялікае мноства святаро́ў прыняло́ веру.

⁸Сцяфан жа, напо́ўнены верай і сілай, твары́ў цу́ды і знаме́нні вялікія ў народзе.

⁹I ўсталі некаторыя з сінагогі, называ́най сінагогай Ліберці́нцаў і Кірыне́йцаў і Александры́йцаў, і з тых, што былі́ з Кілікі́і і Асі́і, і спрача́ліся са Сцяфанам;

¹⁰але не здо́лелі супрацьстая́ць му́драсці і Духу, Якім ён прамаўля́ў.

¹¹Тады падасла́лі яны людзей, каб тыя казалі: мы чулі, як ён гаварыў блюзне́рскія словы на Маісея і на Бога.

¹²I падбухто́рылі народ, і старэ́йшын, і кніжнікаў, і, напа́ўшы, схапілі яго і прывялі ў сінедрыён,

¹³ і вы́ставілі лжы́вых све́дкаў, якія казалі: гэты чалавек не перастае́ гавары́ць блюзне́рскія сло́вы су́праць святога месца гэтага і су́праць закону;

¹⁴бо мы чулі, як ён каза́ў, што гэты Іісус Назарэй зруйну́е ме́сца гэтае і пераме́ніць звы́чаі, якія перада́ў нам Маісей.

¹⁵I, угляда́ючыся ў яго, усе, хто сядзе́ў у сінедрыёне, уба́чылі аблічча яго, як аблічча Ангела.

 

Раздзел 7

¹І сказаў першасвята́р: ці так гэта?

²Ён жа сказаў: мужы́ браты́ і айцы́! паслу́хайце. Бог сла́вы яві́ўся айцу нашаму Аўраа́му, калі ён быў у Месапата́міі, перад тым як пасяліўся ў Харра́не,

³і сказаў яму: вы́йдзі з зямлі тваёй, і з радні́ тваёй, і з до́му бацькі твайго, ды ідзі ў зямлю́, якую Я пакажу́ табе.

⁴Тады, вы́йшаўшы з зямлі Халдзе́йскай, ён пасяліўся ў Харра́не; і адтуль, пасля смерці ба́цькі яго, Бог перасялі́ў яго ў гэтую зямлю́, у якой вы цяпер жывяце́,

⁵і не даў яму спа́дчыны ў ёй ні на ступню́ нагі; але абяцаў даць яе ў вало́данне яму і патомству ягонаму пасля яго, хоць ён не меў тады дзіця́ці.

⁶I казаў так Бог, што нашча́дкі яго будуць перасяле́нцамі ў зямлі чужой, і заняво́ляць іх, і будуць прыгнята́ць гадоў чаты́рыста.

⁷Але народ, якому яны будуць падняво́льнымі, буду судзі́ць Я, - сказаў Бог, – і пасля таго яны вы́йдуць і будуць служы́ць Мне на гэтым месцы.

⁸I даў яму запаве́т абрэ́зання. I так нарадзі́ў ён Ісаа́ка і абрэ́заў яго ў во́сьмы дзень; а Ісаа́к – Іа́кава, а Іа́каў – двана́ццаць патрыя́рхаў.

⁹І патрыя́рхі, пазайздро́сціўшы Іосіфу, прадалі́ яго ў Егіпет; але Бог быў з ім

¹⁰і зба́віў яго ад усіх бед яго, і даў му́драсць яму́ і прыхі́льнасць фараона, цара́ Егіпецкага; і той паста́віў яго нача́льнікам над Егіптам і над усім до́мам сваім.

¹¹I прыйшоў голад на ўсю зямлю́ Егіпецкую і Ханаа́нскую, і го́ра вялікае, і не знахо́дзілі е́жы айцы́ нашы.

¹²Іакаў жа, пачуўшы, што ёсць збо́жжа ў Егіпце, паслаў туды айцоў нашых першы раз;

¹³а на другі раз пазна́ны быў Іосіф брата́мі сваімі, і стаў вядомы фарао́ну род Іосіфа.

¹⁴Іосіф жа, пасла́ўшы, паклі́каў ба́цьку свайго Іакава і ўсю радню́ сваю, се́мдзесят пяць душ.

¹⁵І перайшоў Іакаў у Егіпет, і памёр сам і айцы нашы;

¹⁶і перане́сены былі́ яны ў Сіхе́м, і пакла́дзены былі́ ў грабні́цу, якую купіў Аўраа́м за серабро́ ў сыно́ў Еммо́ра Сіхе́мавага.

¹⁷Калі ж набліжа́ўся час здзе́йсніцца абяца́нню, якое Бог з кля́тваю даў Аўраа́му, узраста́ў народ і памнажа́ўся ў Егіпце

¹⁸да таго часу, як паўста́ў іншы цар, які не ве́даў Іосіфа;

¹⁹ён, ужыва́ючы хітрасць су́праць ро́ду нашага, чыні́ў зло айцам нашым, прымуша́ючы выкіда́ць немаўля́т, каб яны не застава́ліся жывы́мі.

²⁰У той час нарадзіўся Маісей, і быў ён мі́лы Богу; яго гадава́лі тры месяцы ў доме ба́цькі яго;

²¹а калі ён быў вы́кінуты, узяла́ яго дачка́ фараона і вы́гадавала яго як свайго сы́на;

²²і наву́чаны быў Маісей усёй мудрасці Егіпецкай, і быў моцны ў сло́вах і справах.

²³Калі ж спо́ўнілася яму сорак гадоў, прыйшло яму на сэ́рца праве́даць братоў сваіх, сыно́ў Ізра́ілевых;

²⁴і, уба́чыўшы, што аднаго з іх кры́ўдзяць, ён заступі́ўся і адпо́мсціў за пакры́ўджанага, забіўшы Егіпця́ніна.

²⁵Ён думаў, што зразуме́юць браты́ яго, што Бог руко́ю яго дае́ ім выратава́нне; але яны не зразуме́лі.

²⁶На насту́пны дзень ён з'явіўся памі́ж імі, калі яны біліся, і схіля́ў іх да міру, ка́жучы: мужы́, вы ж – браты́! навошта кры́ўдзіце адзін аднаго́?

²⁷Але той, што кры́ўдзіў бліжняга, адштурхну́ў яго, ка́жучы: хто цябе паста́віў нача́льнікам і суддзёю над намі?

²⁸ці не хочаш ты забіць мяне, як забіў учо́ра Егіпця́ніна?

²⁹I ўцёк Маісей з-за слоў гэтых, і стаў перасяле́нцам у зямлі Мадыя́мскай, дзе нарадзі́ў двух сыноў.

³⁰Калі ж міну́ла сорак гадоў, явіўся яму ў пусты́ні каля гары Сіна́й Ангел Гасподні ў по́лымі, якім гарэ́ў цярновы куст.

³¹Маісей жа, уба́чыўшы, дзіві́ўся відзе́нню; а калі падыхо́дзіў ён, каб разгле́дзець, прагучаў голас Госпада да яго:

³²Я – Бог айцоў тваіх, Бог Аўраа́ма, і Бог Ісаа́ка, і Бог Іа́кава. Затрымце́ў Маісей і не смеў угляда́цца.

³³Сказаў жа яму Гасподзь: здымі́ абу́так з ног тваіх, бо ме́сца, на якім ты стаіш, гэта зямля свята́я;

³⁴ба́чыў Я, ба́чыў прыгнёт народа Майго, які ў Егіпце, і стогн іх пачуў, і сышоў, каб вы́зваліць іх; і цяпер ідзі сюды́, Я пашлю́ цябе ў Егіпет.

³⁵Гэтага Маісея, якога яны адве́рглі, сказаўшы: хто паста́віў цябе нача́льнікам і суддзёю́ – яго Бог як нача́льніка і збаві́целя пасла́ў руко́ю Ангела, які явіўся яму ў цярно́вым кусце́;

³⁶ён вы́веў іх, тво́рачы цу́ды і знаме́нні ў зямлі Егіпецкай, і ў Чырвоным моры, і ў пусты́ні на праця́гу сарака́ гадоў.

³⁷Гэта той Маісей, што сказаў сына́м Ізра́ілевым: Прарока ўздзві́гне вам Гасподзь Бог ваш з братоў вашых, як мяне; Яго слухайце.

³⁸Гэта той, што быў у пусты́ні ў супо́льнасці з Ангелам, які гаварыў яму на гары́ Сінай, і з айцамі нашымі; той, што прыня́ў сло́вы жывы́я, каб перада́ць нам;

³⁹той, якому не захаце́лі быць паслухмя́нымі айцы нашы, а адве́рглі яго і звярну́ліся сэ́рцамі сваімі да Егіпта,

⁴⁰сказаўшы Ааро́ну: зрабі нам багоў, якія по́йдуць папе́радзе нас, бо Маісей гэты, які вы́веў нас з зямлі Егіпецкай, – не ведаем, што ста́лася з ім.

⁴¹І зрабілі цяльца́ ў тыя дні, і прыне́слі ахвя́ру ідалу, і ра́даваліся стварэ́нню рук сваіх.

⁴²Бог жа адвярну́ўся і адда́ў іх служы́ць во́інству нябе́снаму, як напі́сана ў кнізе прарокаў: до́ме Ізра́ілеў! ці прыно́сілі вы Мне закла́нні і ахвяры на праця́гу сарака́ гадоў у пусты́ні?

⁴³вы прынялі́ скінію Мало́хаву і зорку бога вашага Рэмфа́на – выя́вы, якія вы зрабілі, каб пакланя́цца ім; і Я перасялю́ вас дале́й за Вавілон.

⁴⁴Скінія све́дчання была́ ў айцоў нашых у пусты́ні, як загада́ў Той, Хто казаў Маісею зрабіць яе паво́дле ўзо́ру, які ён уба́чыў;

⁴⁵яе і ўне́слі, атрыма́ўшы, айцы нашы з Іісусам ва ўлада́нні народаў, вы́гнаных Богам ад аблі́чча айцоў нашых; так было́ да дзён Давіда,

⁴⁶які знайшоў благада́ць перад Богам і маліўся аб тым, каб яму знайсці жыллё для Бога Іа́кавага.

⁴⁷Саламон жа пабудава́ў Яму́ дом.

⁴⁸Але Усявы́шні не ў рукатво́рных хра́мах жыве́, як кажа прарок:

⁴⁹"неба – прасто́л Мой, а зямля – падно́жжа ног Маіх; які ж дом пабуду́еце Мне, – ка́жа Гасподзь, – ці якое ме́сца для спачы́ну Майго?

⁵⁰хіба́ не Мая́ рука́ ствары́ла ўсё гэта?"

⁵¹Цвёрдашы́ія і неабрэ́заныя сэ́рцам і вуша́мі! вы заўсёды Ду́ху Свято́му праці́віцеся, як бацькі́ вашы, так і вы;

⁵²каго з прарокаў не гна́лі бацькі́ вашы́ яны пазабіва́лі прадве́снікаў прышэ́сця Пра́ведніка, здра́днікамі і забойцамі Якога цяпер сталі вы;

⁵³вы, якія прынялі́ закон праз настаўле́нні Ангелаў, ды не захава́лі яго.

⁵⁴Чу́ючы гэта, яны раз'ю́шыліся ў сэ́рцах сваіх і скрыгата́лі зуба́мі на яго.

⁵⁵Сцяфан жа, напо́ўнены Ду́хам Святы́м, угле́дзеўшыся ў неба, уба́чыў сла́ву Божую і Іісуса, Які стаіць правару́ч Бога,

⁵⁶і сказаў: вось, бачу я нябёсы раскры́тыя і Сына Чалавечага, Які стаіць правару́ч Бога.

⁵⁷ Яны ж, закрыча́ўшы моцным го́ласам, пазатыка́лі ву́шы свае і ўсе разам накі́нуліся на яго,

⁵⁸і, вы́веўшы з горада, каме́ннем білі яго; а све́дкі пакла́лі адзе́нне сваё каля ног юнака́, якога зва́лі Саўл;

⁵⁹і білі каме́ннем Сцяфана, які маліўся і казаў: Госпадзі Іісусе! прымі́ дух мой.

⁶⁰I, стаўшы на калені, ён усклі́кнуў моцным голасам: Госпадзі! не залічы́ ім граху́ гэтага. I, сказаўшы гэта, памёр.

 

Раздзел 8

¹Саўл жа згаджа́ўся з забо́йствам яго. I пачало́ся ў той дзень вялікае гане́нне на царкву ў Іерусаліме; і ўсе, акрамя́ Апосталаў, рассе́яліся па зе́млях Іудзеі і Самары́і;

²а Сцяфана пахава́лі мужы́ богабая́зныя і спра́вілі вялікае галашэ́нне па ім.

³Саўл жа ні́шчыў царкву; уваходзячы ў дамы́ і выця́гваючы мужчын і жанчын, ён аддава́ў іх у цямніцу.

⁴А тыя, што рассе́яліся, хадзілі і дабраве́сцілі слова.

⁵Так, Філіп, прыйшоўшы ў горад Самары́йскі, прапаве́даваў там Хрыста;

⁶натоўпы народу аднаду́шна ўспрыма́лі тое, што гаварыў Філіп, чу́ючы і ба́чачы знаме́нні, якія ён рабіў;

⁷бо нячы́стыя ду́хі з многіх, хто меў іх, выхо́дзілі, ускліка́ючы моцным го́ласам, і многія спаралізава́ныя і кульга́выя ацалі́ліся;

⁸і была́ радасць вялікая ў тым горадзе.

⁹Чалавек жа нейкі, па імені Сі́ман, быў у гэтым горадзе і займаўся раней чарадзе́йствам, здзіўля́ючы народ Самары́йскі і выдаючы́ сябе за кагосьці вялікага;

¹⁰і слухалі яго ўсе ад малога да вялікага, ка́жучы: гэта сіла Божая вялікая.

¹¹А слухалі яго таму, што ён доўгі час чарадзе́йствам здзіўля́ў іх.

¹²Калі ж паве́рылі Філіпу, які дабраве́сціў пра Царства Божае і пра імя́ Іісуса Хрыста, то хрысці́ліся мужчыны і жанчыны.

¹³І сам Сі́ман уве́раваў і, ахрысці́ўшыся, застава́ўся пры Філіпе; і, ба́чачы тыя цу́ды і знаме́нні вялікія, што адбываліся, ён дзі́ву дава́ўся.

¹⁴Апосталы ж, якія былі́ ў Іерусаліме, пачуўшы, што Самара́не прынялі́ слова Божае, паслалі да іх Пятра і Іаана,

¹⁵якія, прыйшо́ўшы, памалі́ліся за іх, каб тыя прынялі́ Духа Святога;

¹⁶бо Ён ні на каго з іх яшчэ не сышоў, а толькі ахры́шчаны былі́ яны ў імя́ Госпада Іісуса;

¹⁷тады яны ўскла́лі ру́кі на іх, і тыя прынялі́ Духа Святога.

¹⁸Сіман жа, уба́чыўшы, што праз усклада́нне рук Апосталаў дае́цца Дух Святы́, прынёс ім грошы,

¹⁹ка́жучы: дайце і мне ўладу гэтую, каб той, на каго я ўскладу ру́кі, атры́мліваў Духа Святога.

²⁰Але Пётр сказаў яму: серабро тваё няхай будзе з табою на пагі́бель, бо ты заду́маў за грошы здабы́ць дар Божы;

²¹няма табе ні часткі, ні ўдзелу ў справе гэтай, бо сэрца тваё няшчы́рае перад Богам;

²²таму пака́йся ў гэтым зле тваім і маліся Богу; можа, і будзе праба́чаны табе наме́р сэрца твайго;

²³бо я бачу, што ты ў горкай зло́бе і ў пу́тах няпра́ўды.

²⁴Сіман жа сказаў у адказ: памалі́цеся вы за мяне Госпаду, каб не спасці́гла мяне нішто з таго, аб чым вы сказалі.

²⁵Яны ж, засве́дчыўшы і прапаве́даўшы сло́ва Гасподняе, пайшлі назад у Іерусалім і ў многіх пасе́лішчах Самары́йскіх дабраве́сцілі.

²⁶Ангел жа Гасподні прамовіў да Філіпа, ка́жучы: устань і ідзі на по́ўдзень, на дарогу, што спуска́ецца з Іерусаліма ў Га́зу; яна пустэ́льная.

²⁷I, уста́ўшы, ён пайшоў. I вось, чалавек Эфіо́п, е́ўнух, вяльможа Кандакі́і, цары́цы Эфіо́пскай, паста́ўлены над усімі ска́рбамі яе, які ездзіў у Іерусалім на паклане́нне,

²⁸вярта́ўся назад і, се́дзячы на калясні́цы сваёй, чытаў прарока Іса́ію.

²⁹I сказаў Дух Філіпу: падыдзі́ і будзь побач з калясні́цай гэтай.

³⁰Падбе́гшы, Філіп пачуў, што той чытае прарока Іса́ію, і сказаў: ці разуме́еш ты тое, што чытаеш?

³¹Ён жа сказаў: як я магу разумець, калі хто не наста́віць мяне́ І папрасіў Філіпа падня́цца і се́сці з ім.

³²А месца Пісання, што ён чытаў, было́ такое: як авечка, на закла́нне Ён быў прыве́дзены, і як ягня́ маўчы́ць перад тым, хто стрыжэ́ яго, так і Ён не адкрыва́е ву́снаў Сваіх;

³³у прыніжэ́нні Яго быў Ён пазба́ўлены правасу́ддзя; род жа Яго хто вы́тлумачыць? бо забіра́ецца з зямлі жыццё Яго.

³⁴I, звярта́ючыся да Філіпа, е́ўнух сказаў: прашу цябе, патлумач, пра каго прарок гаво́рыць гэта́ пра сябе само́га ці пра каго іншага?

³⁵Філіп жа, адкрыўшы ву́сны свае і пача́ўшы ад гэтага месца Пісання, дабраве́сціў яму Іісуса.

³⁶Калі ж яны е́халі па дарозе, прые́халі да нейкай вады́, і е́ўнух сказаў: вось вада; што́ перашкаджа́е мне ахрысці́цца?

³⁷I сказаў яму Філіп: калі ве́руеш ад усяго сэ́рца свайго, то можна. I ў адказ той сказаў: ве́рую, што Іісус Хрыстос ёсць Сын Божы.

³⁸I загадаў спыні́ць калясні́цу; і сышлі́ або́два ў ваду́, Філіп і е́ўнух, і ён ахрысці́ў яго.

³⁹Калі ж яны выйшлі з вады, Дух Святы́ сышо́ў на е́ўнуха; Ангел жа Гасподні забра́ў Філіпа, і больш не бачыў яго е́ўнух, і праця́гваў шлях свой, ра́дуючыся.

⁴⁰А Філіп апынуўся ў Азоце і, прахо́дзячы, дабраве́сціў усім гарадам, пакуль не прыйшоў у Кесары́ю.

 

Раздзел 9

¹А Саўл, усё яшчэ ды́хаючы пагро́заю і замышля́ючы забо́йства вучняў Гасподніх, прыйшоў да першасвятара́

²і вы́прасіў у яго лісты́ ў Дамаск да сінагог, каб, калі зно́йдзе каго з паслядо́ўнікаў гэтага вучэ́ння, і мужчы́н, і жанчы́н, звя́зваць і прыво́дзіць у Іерусалім.

³Калі ж ён ішоў, ста́лася так, што пры набліжэ́нні да Дамаска раптам ахіну́ла яго святло з неба;

⁴і ён, упа́ўшы на зямлю́, пачуў голас, які гаварыў яму: Саўл, Саўл, чаму ты Мяне гоніш?

⁵Ён жа сказаў: хто Ты, Госпадзі? А Гасподзь сказаў: Я Іісус, Якога ты гоніш; цяжка табе су́праць ражна́ ісці.

⁶І ён у трымце́нні і жа́ху сказаў: Госпадзі! што Ты хочаш, каб я рабіў? Гасподзь адказаў яму: устань і ўвайдзі ў горад, і ска́зана будзе табе, што нале́жыць табе рабіць.

⁷Людзі ж, якія ішлі разам з ім, стаялі зняме́лыя, бо чулі голас, але ніко́га не бачылі.

⁸Саўл устаў з зямлі і, хоць вочы яго былі расплю́шчаны, ніко́га не бачыў; і яго, узя́ўшы за руку́, прывялі ў Дамаск;

⁹і тры дні ён быў невіду́шчым, і не еў, і не піў.

¹⁰Быў жа ў Дамаску адзін вучань і́мем Ана́нія; і сказаў яму Гасподзь у відзе́нні: Ана́нія! Ён жа сказаў: вось я, Госпадзі.

¹¹I Гасподзь кажа яму: устань і ідзі на вуліцу, што называ́ецца Про́стаю, і пашука́й у доме Іудавым Тарся́ніна па імені Саўл; ён цяпер мо́ліцца

¹²і бачыў у відзе́нні му́жа, і́мем Ана́нія, які ўвайшоў і ўсклаў руку́ на яго, каб ён стаў віду́шчым.

¹³Ана́нія ж адказа́ў: Госпадзі! я чуў ад многіх пра чалавека гэтага, колькі зла ўчыні́ў ён святы́м Тваім у Іерусаліме;

¹⁴і тут ён ма́е ўладу ад першасвятаро́ў вяза́ць ўсіх, хто прызыва́е імя́ Тваё.

¹⁵Але Гасподзь сказаў яму: ідзі, бо ён – Мой абра́ны сасу́д, каб пране́сці імя́ Маё перад народамі, і цара́мі, і сына́мі Ізра́ілевымі;

¹⁶і Я пакажу яму, колькі нале́жыць яму за імя́ Маё адпаку́таваць.

¹⁷Ананія пайшоў і ўвайшоў у дом і, ускла́ўшы ру́кі на яго, сказаў: брат Саўл! Гасподзь Іісус, Які явіўся табе на дарозе, па якой ты ішоў, пасла́ў мяне, каб ты стаў віду́шчым і напо́ўніўся Ду́хам Святы́м.

¹⁸І раптам ні́бы луска́ з вачэ́й яго апа́ла, і ён адразу стаў бачыць, і, уста́ўшы, ахрысці́ўся,

¹⁹і, пад'е́ўшы, набра́ўся сіл. І застава́ўся Саўл з тымі вучнямі, што былі́ ў Дамаску, некалькі дзён;

²⁰і адразу ў сінагогах пачаў прапаве́даваць Іісуса, што Ён – Сын Божы.

²¹І ўсе, хто чуў, здзіўля́ліся і гаварылі: ці гэта не той, які гнаў у Іерусаліме тых, што прызыва́лі імя́ гэтае, ды і сюды прыйшоў дзе́ля таго, каб звя́зваць іх і прыво́дзіць да першасвятаро́ў?

²²А Саўл усё больш умацо́ўваўся і бянтэ́жыў Іудзеяў, якія жылі́ ў Дамаску, – ён перако́нваў, што гэта Хрыстос.

²³Калі ж прайшло даво́лі часу, змо́віліся Іудзеі забіць яго,

²⁴але Саўл даве́даўся пра змо́ву іх; яны ж пільнава́лі каля бра́мы дзень і ноч, каб забіць яго;

²⁵але вучні ўначы́ ўзялі́ яго і перапра́вілі праз сцяну, спусціўшы ў кашы́.

²⁶Саўл прыйшоў у Іерусалім і спрабава́ў далучы́цца да вучняў; але ўсе баяліся яго, не ве́рачы, што ён вучань.

²⁷Варна́ва ж падтрыма́ў яго, прывёў да Апосталаў і расказаў ім, як у дарозе ён ба́чыў Госпада, і што Гасподзь размаўляў з ім, і як у Дамаску ён адважна прапаве́даваў у імя́ Іісусава.

²⁸I быў ён разам з імі ў Іерусаліме, увахо́дзячы і выхо́дзячы ў імя́ Госпада Іісуса.

²⁹Ён гаварыў таксама і спрача́ўся з Эліні́стамі; а яны імкну́ліся забіць яго.

³⁰Браты́ ж, даве́даўшыся пра гэта, адвялі яго ў Кесары́ю і вы́правілі яго ў Тарс.

³¹Цэрквы ж па ўсёй Іудзеі, і Галілеі, і Самары́і былі́ ў спакоі, усталёўваючыся і хо́дзячы ў стра́ху Гасподнім, і праз суцяшэ́нне Духа Святога памнажа́ліся.

³²І давяло́ся Пятру, абыхо́дзячы ўсіх, прыйсці і да святых, што жылі́ ў Лі́ддзе;

³³знайшоў ён там чалавека нейкага па імені Эне́й, які восем гадоў ляжаў у ложку, бу́дучы спаралізава́ным.

³⁴I сказаў яму Пётр: Эне́й, ацаля́е цябе Іісус Хрыстос; устань з пасцелі тваёй. I той адразу ўстаў;

³⁵і бачылі яго ўсе, хто жыў у Лі́ддзе і ў Саро́не, якія і навярну́ліся да Госпада.

³⁶У Іаппі́і была́ адна вучаніца па імені Таві́фа, што ў перакла́дзе азнача́е "са́рна". Жыццё яе было́ поўнае добрых учы́нкаў і спраў міласэ́рнасці, якія яна рабіла.

³⁷І ста́лася ў тыя дні, што яна захварэ́ла і паме́рла. Яе абмы́лі і пакла́лі ў ве́рхнім пакоі.

³⁸А пако́лькі Лі́дда недалёка ад Іаппі́і, то вучні, дачу́ўшыся, што Пётр там, пасла́лі да яго двух мужоў з просьбай, каб неадкла́дна прыйшоў да іх.

³⁹Пётр устаў і пайшоў з імі; і калі ён прыйшоў, завялі яго ў верхні пакой, і абступілі яго ўсе ўдовы, пла́чучы і пака́зваючы спо́дняе і ве́рхняе адзе́нне, якое рабіла Са́рна, пакуль была́ з імі.

⁴⁰Вы́правадзіўшы ўсіх адтуль, Пётр стаў на калені, памаліўся і, павярну́ўшыся да це́ла, сказаў: Таві́фа, устань! І яна расплю́шчыла вочы свае і, уба́чыўшы Пятра, се́ла.

⁴¹I ён, пада́ўшы ёй руку́, падня́ў яе; і, паклі́каўшы святы́х і ўдоў, паставіў перад імі яе жыву́ю.

⁴²Гэта стала вядо́ма па ўсёй Іаппі́і, і многія ўве́равалі ў Госпада.

⁴³А яму давяло́ся даволі доўга прабы́ць у Іаппі́і ў нейкага Сі́мана-гарбара́.

 

Раздзел 10

¹Быў у Кесары́і адзін чалавек па імені Карні́лій, со́тнік з палка́, называ́нага Італі́йскім,

²пабо́жны і богабая́зны з усім домам сваім, ён рабіў многія справы міласэ́рнасці лю́дзям і заўсёды маліўся Богу;

³ён у відзе́нні ясна ўбачыў каля дзевятай гадзі́ны дня Ангела Божага, які ўвайшоў да яго і сказаў яму: Карні́лій!

⁴Ён жа, угле́дзеўшыся ў яго і спало́хаўшыся, сказаў: што, Госпадзі́ Ангел сказаў яму: твае малітвы і твае справы міласэ́рнасці ўзнялі́ся ва ўспамі́н перад Богам;

⁵і цяпер пашлі ў Іаппі́ю людзей і пакліч Сі́мана, якога завуць Пятром;

⁶ён гасцю́е ў нейкага Сі́мана-гарбара́, дом якога каля мора; ён скажа табе тое, праз што спасе́шся ты і ўвесь дом твой.

⁷І калі адышоў Ангел, які размаўляў з Карні́ліем, ён паклі́каў дваіх са сваіх слуг і набо́жнага воіна з тых, што былі́ пры ім,

⁸і, расказаўшы ім усё, паслаў іх у Іаппі́ю.

⁹А на другі дзень, калі яны былі́ ў дарозе і набліжа́ліся да горада, Пётр каля шостай гадзі́ны ўзышоў на дах до́ма памалі́цца.

¹⁰Ён прагалада́ўся і хацеў паесці; пакуль жа гатава́лі яму, найшло́ на яго захапле́нне,

¹¹і бачыць ён неба адкры́тае, і сыхо́дзіць да яго нейкае ёмішча, ні́бы вялікае палатно, прывя́занае за чатыры канцы, і апуска́ецца на зямлю́,

¹²і былі́ ў ім усяля́кія чатырохно́гія зямны́я, і звяры́, і паўзуны́, і птушкі нябе́сныя.

¹³І быў голас да яго: устань, Пётр, закалі́ і еж.

¹⁴Але Пётр сказаў: ні ў якім ра́зе, Госпадзі, бо я ніко́лі не еў нічога пага́нага ці нячы́стага.

¹⁵А голас зноў, другі раз, да яго: тое, што Бог ачы́сціў, ты не лічы́ пага́ным.

¹⁶Так было́ тройчы; і зноў узя́та было́ ёмішча на неба.

¹⁷Пакуль Пётр недаўмява́ў у сабе, што зна́чыла б відзе́нне, якое ён бачыў, – вось, людзі, пасла́ныя Карні́ліем, распыта́ўшы пра дом Сі́манаў, спыніліся каля варот

¹⁸і го́ласна пыта́ліся: ці тут гасцю́е Сі́ман, называ́ны Пятром?

¹⁹І ў той час, як Пётр разважа́ў пра відзе́нне, сказаў яму Дух: вось, тры чалавекі шукаюць цябе;

²⁰дык устань, спусціся і ідзі з імі, ні ў чым не сумнява́ючыся, бо гэта Я паслаў іх.

²¹Пётр, спусціўшыся да людзей, пасла́ных да яго Карніліем, сказаў: вось, я той, каго вы шука́еце; што за прычына, дзе́ля якой вы прыйшлі́

²²Яны ж адказалі: Карнілій сотнік, муж пра́ведны і богабая́зны, які ма́е добрае све́дчанне ад усяго народа Іудзейскага, атрыма́ў ад святога Ангела ўказа́нне паклі́каць цябе ў дом свой і паслу́хаць сло́вы твае.

²³Пётр, запрасіўшы, пачастава́ў іх, а на другі дзень, уста́ўшы, пайшоў з імі, і некато́рыя з братоў Іаппі́йскіх пайшлі з ім;

²⁴на насту́пны дзень прыйшлі́ яны ў Кесары́ю. Карнілій жа чакаў іх, склі́каўшы сваяко́ў сваіх і блізкіх сяброў.

²⁵Калі Пётр уваходзіў, Карнілій сустрэў яго і, упа́ўшы яму ў ногі, пакланіўся.

²⁶Але Пётр падня́ў яго, ка́жучы: устань, я таксама чалавек.

²⁷І, размаўля́ючы з ім, увайшоў і заста́ў многіх сабра́ных;

²⁸і сказа́ў ім: вы ве́даеце, што не дазваля́ецца Іудзею мець зносіны з іншапляме́ннікам альбо прыхо́дзіць да яго; а мне Бог адкрыў, каб я ніводнага чалавека не называў пага́ным або нячы́стым;

²⁹таму я і прыйшоў, не пярэ́чыўшы, калі мяне паклі́калі; дык пыта́юся: дзе́ля якой справы вы паслалі за мной?

³⁰І Карні́лій адказаў: пача́ўшы чатыры дні таму і да гэтай гадзі́ны я пасці́ўся і ў дзевя́тую гадзі́ну маліўся ў доме маім; і вось, стаў перада мною муж у све́тлым адзе́нні

³¹і сказаў: "Карнілій! пачу́та малітва твая, і мі́ласціны твае ўспамяну́ты перад Богам;

³²дык пашлі ў Іаппі́ю і пакліч Сі́мана, якога завуць Пятром; ён гасцю́е ў доме Сі́мана-гарбара́ каля мора; ён прыйдзе і будзе прамаўля́ць да цябе".

³³Я адразу ж паслаў да цябе, і ты добра зрабіў, што прыйшоў; дык вось, цяпер мы ўсе перад Богам стаім, каб вы́слухаць усё, што зага́дана табе Богам.

³⁴Пётр адкрыў вусны і прамовіў: я сапраўды́ ўпэ́ўніваюся, што ў Бога няма прадузя́тасці,

³⁵але ў кожным народзе той, хто баіцца Яго і жыве́ пра́ведна, даспадо́бы Яму;

³⁶Ён паслаў сло́ва сына́м Ізра́ілевым, дабраве́сцячы мір праз Іісуса Хрыста, Які ёсць Гасподзь усіх;

³⁷вы ведаеце пра тое, што адбыва́лася па ўсёй Іудзеі, пачына́ючы з Галілеі, пасля хрышчэ́ння, якое прапаве́даваў Іаан;

³⁸пра Іісуса з Назарэ́та, як Яго пама́заў Бог Ду́хам Святы́м і сілаю, і Ён хадзіў, тво́рачы дабро і ацаля́ючы ўсіх апанава́ных дыявалам, таму што Бог быў з Ім;

³⁹і мы све́дкі ўсяго, што зрабіў Ён у краіне Іудзейскай і ў Іерусаліме; Яго і забілі, паве́сіўшы на дрэ́ве.

⁴⁰Яго ўваскрасіў Бог на трэці дзень і даў Яму быць я́ўленым,

⁴¹не ўсяму народу, а све́дкам, якіх раней абраў Бог, нам, якія з Ім елі і пілі́ пасля ўваскрасе́ння Яго з мёртвых;

⁴²і Ён загада́ў нам прапаве́даваць лю́дзям і све́дчыць, што Ён – вы́значаны Богам суддзя́ жывы́х і мёртвых;

⁴³пра Яго ўсе прарокі све́дчаць, што кожны, хто веруе ў Яго, атрыма́е прабачэ́нне грахоў і́мем Яго.

⁴⁴Яшчэ калі прамаўля́ў Пётр сло́вы гэтыя, сышоў Дух Святы на ўсіх, што слу́халі сло́ва.

⁴⁵І ве́руючыя з абрэ́заных, якія прыйшлі з Пятром, ура́зіліся, што і на язы́чнікаў вы́ліўся дар Святога Духа,

⁴⁶бо пачулі, як яны гаво́раць на іншых мо́вах і веліча́юць Бога. Тады Пётр сказаў:

⁴⁷хіба́ можа хто забарані́ць хрысці́цца вадою тым, што атрыма́лі Духа Святога, як і мы?

⁴⁸І загадаў ім хрысці́цца ў імя́ Іісуса Хрыста. Тады яны папрасілі яго заста́цца на некалькі дзён.

 

Раздзел 11

¹Пачулі Апосталы і браты́, якія былі́ ў Іудзеі, што і язычнікі прынялі́ сло́ва Божае.

²І калі Пётр прыйшоў у Іерусалім, абрэ́заныя папрака́лі яго,

³ка́жучы: да людзей неабрэ́заных увахо́дзіў ты і еў з імі.

⁴Тады пачаў Пётр апавяда́ць ім па пара́дку, ка́жучы:

⁵у горадзе Іаппі́і я маліўся і ў захапле́нні бачыў відзе́нне: сыхо́дзіць нейкае ёмішча, ні́бы вялікае палатно́, за чатыры канцы́ апу́шчанае з неба, і наблі́зілася яно да мяне;

⁶узіра́ючыся ў яго, я разгле́дзеў і ўба́чыў чатырохно́гіх зямны́х, і звяро́ў, і паўзуно́ў, і птушак нябе́сных.

⁷І пачуў я голас, які казаў мне: "устань, Пётр, закалі́ і еж".

⁸Але я сказаў: "ні ў якім ра́зе, Госпадзі, бо нішто пага́нае ці нячы́стае ніколі не ўвахо́дзіла ў ву́сны мае́".

⁹І адказаў мне голас з неба другі раз, ка́жучы: "тое, што Бог ачы́сціў, ты не лічы́ пага́ным".

¹⁰Так было́ тройчы; і ўзя́та было́ ўсё зноў на неба.

¹¹І вось, у той самы час падышлі́ да до́ма, у якім я быў, тры чалавекі, пасла́ныя з Кесары́і да мяне.

¹²І сказаў мне Дух пайсці з імі, ні ў чым не сумнява́ючыся; пайшлі са мною і гэтыя шэсць братоў, і мы ўвайшлі ў дом таго чалавека.

¹³І ён паве́даміў нам, што бачыў у доме сваім Ангела, які стаў і сказаў яму: "пашлі ў Іаппі́ю людзей і паклі́ч Сімана, якога завуць Пятром,

¹⁴ён скажа табе тое, праз што спасе́шся ты і ўвесь дом твой".

¹⁵Калі я пачаў прамаўля́ць, сышоў Дух Святы́ на іх, як і на нас у пача́тку.

¹⁶І ўспо́мніў я сло́вы Госпада, як Ён казаў: "Іаан хрысці́ў вадою, а вы будзеце ахры́шчаны Ду́хам Святы́м".

¹⁷Дык вось, калі такі са́мы дар даў ім Бог, як і нам, якія ўве́равалі ў Госпада нашага Іісуса Хрыста, то хто я такі, каб мог перашко́дзіць Богу?

¹⁸Вы́слухаўшы гэта, яны супако́іліся і ўсла́вілі Бога, ка́жучы: зна́чыць, і язы́чнікам Бог даў пакая́нне дзе́ля жыцця́.

¹⁹Між тым, рассе́яныя ў вы́ніку гане́ння, якое даты́чылася Сцяфана, прайшлі да Фінікі́і, і Кіпра, і Антыяхі́і, нікому не прапаве́дуючы сло́ва, акрамя́ Іудзеяў.

²⁰Былі́ ж некато́рыя з іх Кіпрыётамі і Кірыне́йцамі, якія, прыйшо́ўшы ў Антыяхі́ю, прамаўля́лі да Эліні́стаў, прапаве́дуючы Госпада Іісуса.

²¹І была́ рука Гаспо́дняя з імі; і вялікая ко́лькасць, уве́раваўшы, звярну́лася да Госпада.

²²І дайшла вестка пра іх да царквы ў Іерусаліме, і паслалі Варна́ву ісці ў Антыяхі́ю;

²³ён, прыйшоўшы і ўба́чыўшы блага́даць Божую, узра́даваўся і заахво́чваў усіх, каб застава́ліся з Госпадам шчы́рым сэ́рцам;

²⁴таму што ён быў чалавек добры і напо́ўнены Ду́хам Святы́м і вераю. І далучы́лася даволі многа наро́ду да Госпада.

²⁵Тады Варнава пайшоў у Тарс шука́ць Саўла, і, знайшо́ўшы яго, прывёў у Антыяхі́ю;

²⁶і ста́лася так, што яны цэлы год збіра́ліся ў царкве і навуча́лі даволі шмат людзей; і вучні ў Антыяхі́і ўпершыню́ пачалі́ называ́цца Хрысція́намі.

²⁷У тыя дні прыйшлі́ з Іерусаліма ў Антыяхі́ю прарокі;

²⁸і адзін з іх, па імені Ага́ў, устаўшы, прадказа́ў праз Ду́ха, што па ўсім свеце наста́не голад вялікі, такі, як быў пры ке́сары Кла́ўдзіі;

²⁹тады вучні вы́значылі, каб кожны з іх, паводле даста́тку свайго, паслаў дапамогу брата́м, якія жылі́ ў Іудзеі,

³⁰так яны і зрабілі, паслаўшы сабра́нае да прасвітараў праз Варнаву і Саўла.

 

Раздзел 12

¹А ў той час цар Ірад узня́ў руку́, каб учыні́ць зло некато́рым з тых, што нале́жалі да царквы;

²ён забіў мячом Іакава, брата Іаа́навага,

³а ўбачыўшы, што гэта падаба́ецца Іудзеям, вы́рашыў яшчэ ўзяць і Пятра; тады былі́ дні праснако́ў;

⁴і ўзяў ён яго, пасадзіў у цямніцу і даручы́ў чатыром чацвёркам воінаў сцерагчы́ яго, ма́ючы наме́р пасля Пасхі вы́весці яго да народу.

⁵Такім чынам, Пятра сцераглі ў цямніцы; а царква стара́нна малілася за яго Богу.

⁶Калі ж Ірад збіраўся вы́весці яго, у тую ноч Пётр спаў паміж двума́ во́інамі, звя́заны двума ланцуга́мі, і вартавы́я каля дзвярэ́й ахо́ўвалі цямніцу.

⁷І вось, Ангел Гасподні з'явіўся, і святло заззяла ў памяшка́нні; штурхну́ўшы Пятра ў бок, ён разбудзіў яго, ка́жучы: уставай хутчэй. І апа́лі ланцугі́ з яго рук.

⁸І сказаў яму Ангел: падперажы́ся і абу́й санда́лі свае. Ён зрабіў гэта. Тады кажа яму: надзень во́пратку сваю і ідзі за мною.

⁹І, вы́йшаўшы, ён ішоў за ім, і не ведаў, што было́ ная́ве тое, што робіць Ангел, а думаў, што ба́чыць відзе́нне.

¹⁰Прайшоўшы пе́ршую ва́рту і другу́ю, яны прыйшлі да жале́знай бра́мы, якая вяла́ ў горад і якая сама сабою адчыні́лася перад імі; і, вы́йшаўшы, яны прайшлі адну ву́ліцу, і адразу Ангел адышоў ад яго.

¹¹Тады Пётр, прыйшо́ўшы ў сябе, сказаў: цяпер ведаю сапраўды́, што паслаў Гасподзь Ангела Свайго і зба́віў мяне ад рукі́ Ірада і ад усяго, чаго чакаў народ Іудзейскі.

¹²Агле́дзеўшыся, ён прыйшоў да дома Марыі, маці Іаана, называ́нага Маркам, дзе многія сабра́ліся і маліліся.

¹³Калі Пётр пасту́каў у дзверы бра́мы, падышла паслухаць служа́нка, па імені Ро́да,

¹⁴і, пазна́ўшы голас Пятра, яна ад радасці не адчыні́ла бра́мы, а, пабегшы, паве́даміла, што Пётр стаіць каля бра́мы.

¹⁵Яны ж сказалі ёй: ты не ў сваім розуме. Але яна насто́йвала на сваім. Яны ж казалі: гэта Ангел яго.

¹⁶А Пётр праця́гваў сту́кацца; яны, адчыніўшы, убачылі яго і дзіву далі́ся.

¹⁷Даўшы ім знак рукою, каб маўчалі, ён расказаў ім, як Гасподзь вы́веў яго з цямніцы, потым сказаў: паве́даміце пра гэта Іакаву і брата́м. І, вы́йшаўшы, ён накірава́ўся ў іншае месца.

¹⁸А калі настаў дзень, узні́к вялікі перапало́х сярод воінаў з-за таго, што зда́рылася з Пятром;

¹⁹Ірад жа, пашука́ўшы яго і не знайшоўшы, засудзі́ў вартаўніко́ў і загада́ў вы́весці іх; і, адпра́віўшыся з Іудзеі ў Кесары́ю, застава́ўся там.

²⁰Ірад быў разгне́ваны на жыхароў Ты́ра і Сідо́на; а яны па агу́льнай зго́дзе прыбылі́ да яго і, схілі́ўшы на свой бок Ула́ста, пасце́льніка царскага, прасілі міру, таму што іх краіна кармі́лася ад царскай.

²¹У прызна́чаны дзень Ірад, апрану́ўшы адзе́нне царскае і сеўшы на ўзвышэ́нні, прамаўля́ў да іх;

²²а народ ускліка́ў: гэта голас Бога, а не чалавека.

²³І адразу паразі́ў яго Ангел Гасподні за тое, што ён не ўзнёс славы Богу; і ён, з'е́дзены чарвя́мі, спусці́ў дух.

²⁴Слова ж Божае ўзраста́ла і мно́жылася.

²⁵А Варнава і Саўл вярнуліся з Іерусаліма, вы́канаўшы служэ́нне і ўзя́ўшы з сабою таксама Іаана, назва́нага Маркам.

 

Раздзел 13

¹Былі́ ж у Антыяхі́і ў та́машняй царкве некато́рыя прарокі і вучы́целі: Варнава, і Сімяо́н, якога звалі Ні́гер, і Лукі́й Кірыне́янін, і Манаі́н, які гадава́ўся разам з Ірадам тэтра́рхам, і Саўл.

²Калі ж яны служы́лі Госпаду і пасці́лі, сказаў Дух Святы́: вы́лучыце Мне Варнаву і Саўла на справу, да якой Я паклі́каў іх.

³Тады яны, папасці́ўшы і памаліўшыся, ускла́лі на іх ру́кі і адпусці́лі іх.

⁴І тыя, пасла́ныя Ду́хам Святы́м, прыйшлі ў Селеўкі́ю, а адтуль адплылі́ на Кіпр;

⁵і, прыбы́ўшы ў Саламі́н, прапаве́давалі слова Божае ў сінагогах Іудзейскіх; ме́лі яны таксама Іаана як памочніка.

⁶Прайшоўшы ўвесь востраў аж да Па́фа, спатка́лі яны нейкага чалавека, чарадзе́я і лжэпраро́ка, Іудзея па і́мені Варыісу́с,

⁷які быў з прако́нсулам Се́ргіем Паўлам, чалавекам разумным. Гэты, паклі́каўшы Варнаву і Саўла, пажада́ў пачуць слова Божае;

⁸але ім супрацьстая́ў чарадзе́й Элі́ма, – так пераклада́ецца імя́ яго, – намага́ючыся адвярну́ць прако́нсула ад веры.

⁹А Саўл, ён жа Павел, напо́ўніўшыся Ду́хам Святы́м і пільна ўгляда́ючыся ў яго,

¹⁰сказаў: о, по́ўны ўсякай хі́трасці і ўсякай зламы́снасці, сы́не дыя́вала, вораг усякай пра́веднасці! ці пераста́неш ты адво́дзіць ад прамы́х шляхо́ў Гасподніх?

¹¹і цяпер, вось, рука́ Госпада на цябе, і будзеш ты сляпы́м і не ўбачыш сонца да пары́. І адразу напа́лі на яго змрок і цемра, і ён, абаро́чваючыся, шукаў павадыро́ў.

¹²Тады прако́нсул, убачыўшы тое, што адбыло́ся, уве́раваў, ура́жаны вучэ́ннем Гасподнім.

¹³Адплыўшы з Па́фа, Павел і тыя, што знахо́дзіліся з ім, прыбылі́ ў Пе́ргію Памфілі́йскую, а Іаан, пакінуўшы іх, вярнуўся ў Іерусалім.

¹⁴Яны ж, пайшоўшы з Пе́ргіі, прыбылі́ ў Антыяхі́ю Пісіды́йскую і, увайшоўшы ў сінагогу ў дзень суботні, селі.

¹⁵Пасля чыта́ння закона і прарокаў нача́льнікі сінагогі паслалі сказаць ім: мужы́ браты́! калі ў вас ёсць слова настаўле́ння да народу, то прамаўля́йце.

¹⁶Павел, устаўшы і даўшы знак рукою, сказаў: мужы́ Ізра́ільскія і тыя, хто баіцца Бога, паслу́хайце!

¹⁷Бог народа гэтага вы́браў айцоў нашых, і ўзвы́сіў народ гэты ў час пражыва́ння яго ў зямлі Егіпецкай, і руко́ю высо́каю вы́веў іх з яе,

¹⁸і каля сарака́ гадоў ча́су карміў іх у пусты́ні;

¹⁹і, зні́шчыўшы сем народаў у зямлі Ханаа́нскай, даў ім у спа́дчыну зямлю́ тых;

²⁰і пасля гэтага, каля чатырохсо́т пяці́дзесяці гадоў, даваў ім су́ддзяў да Самуіла прарока;

²¹і потым папрасілі яны цара, і даў ім Бог Сау́ла, сына Кі́савага, му́жа з кале́на Веніямі́навага, гадоў на сорак;

²²і, адхілі́ўшы яго, паставіў ім царом Давіда, пра якога і сказаў, засве́дчыўшы: Я знайшоў Давіда, сына Іесе́евага, му́жа, які Мне па сэ́рцы і які здзе́йсніць усе жада́нні Мае́.

²³З яго се́мені Бог паводле абяца́ння ўздзві́гнуў Ізра́ілю спасенне – Іісуса,

²⁴пасля таго, як Іаан прапаве́даваў, перад са́мым яўле́ннем Яго, хрышчэ́нне пакая́ння ўсяму народу Ізраільскаму.

²⁵Калі ж завярша́ў Іаан дзе́йнасць сваю, то гаварыў: за каго вы прыма́еце мяне́ я не той, але вось, ідзе за мною Той, у Каго я нява́рты развяза́ць абу́так на нагах.

²⁶Мужы́ браты́, сыны́ роду Аўраа́мавага, і тыя сярод вас, хто баіцца Бога! вам пасла́на сло́ва спасе́ння гэтага.

²⁷Бо жыхары́ Іерусаліма і нача́льнікі іх, не пазна́ўшы Яго і асудзі́ўшы, спо́ўнілі сло́вы прарокаў, што чыта́юцца кожную суботу;

²⁸і, не знайшо́ўшы нія́кай віны́, ва́ртай смерці, прасілі Пілата забіць Яго;

²⁹калі ж вы́каналі ўсё, напі́санае пра Яго, то, зня́ўшы з дрэва, пакла́лі Яго ў магілу.

³⁰Але Бог уваскрасіў Яго з мёртвых;

³¹Ён яўля́ўся на праця́гу многіх дзён тым, якія прыйшлі з Ім з Галілеі ў Іерусалім; яны цяпе́р све́дкі Яго перад народам.

³²І мы вам дабраве́сцім пра абяца́нне, да́дзенае айцам, што Бог вы́канаў яго для нас, дзяцей іхніх, уваскрасі́ўшы Іісуса,

³³як і напі́сана ў псалме́ другім: "Ты Сын Мой, Я сёння нарадзі́ў Цябе".

³⁴А пра тое, што Ён уваскрасі́ў Яго з мёртвых, так што Ён ужо не абе́рнецца ў тле́нне, Ён сказаў так: "Я дам вам святое, абяца́нае Давіду, непару́шнае".

³⁵Таму і ў іншым месцы кажа: "не дасі́ Святому Твайму ўба́чыць тле́ння".

³⁶Давід жа, паслужы́ўшы ў пакале́нні сваім волі Божай, спачы́ў, і далучы́ўся да айцоў сваіх, і ўба́чыў тле́нне;

³⁷а Той, Якога Бог уваскрасі́ў, не ўба́чыў тле́ння.

³⁸Няхай жа будзе вам вядо́ма, мужы́ браты́, што дзе́ля Яго абвяшча́ецца Вам прабачэ́нне грахоў;

³⁹і ва ўсім, у чым вы не маглі апраўда́цца законам Маісе́евым, кожны ве́руючы апра́ўдваецца Ім.

⁴⁰Дык сцеражы́цеся, каб не прыйшло на вас тое, пра што ска́зана ў прарокаў:

⁴¹"глядзі́це, пага́рдлівыя, падзіву́йцеся, і ўбачце, і згі́ньце; таму што Я здзяйсня́ю справу ў дні вашы, справу, якой вы ніяк не паверылі б, калі б хто-не́будзь расказаў вам".

⁴²І калі яны выхо́дзілі з сінагогі Іудзейскай, язычнікі прасілі іх у насту́пную суботу гаварыць ім пра тое ж самае;

⁴³калі ж сход быў распу́шчаны, то многія з Іудзеяў і набо́жных празелі́таў пайшлі за Паўлам і Варнавам, якія, размаўля́ючы з імі, перако́нвалі іх застава́цца ў благада́ці Божай.

⁴⁴У насту́пную суботу амаль увесь горад сабра́ўся, каб паслу́хаць сло́ва Божае;

⁴⁵але Іудзеі, уба́чыўшы народ, напо́ўніліся за́йздрасцю і, пярэ́чачы і блюзне́рачы, праці́віліся таму, што гаварыў Павел.

⁴⁶Тады Павел і Варнава адва́жна сказалі: вам першым павінна было́ быць прамо́ўлена сло́ва Божае, але паколькі вы адвярга́еце яго і са́мі сябе робіце нява́ртымі вечнага жыцця́, то вось, мы звярта́емся да язычнікаў;

⁴⁷бо так запаве́даў нам Гасподзь: "Я паставіў Цябе быць святлом для язы́чнікаў, каб Ты быў спасе́ннем да кра́ю зямлі".

⁴⁸Слу́хаючы гэта, язычнікі радаваліся і ўслаўля́лі сло́ва Гасподняе, і ўве́равалі ўсе, прызна́чаныя для вечнага жыцця́;

⁴⁹і слова Гасподняе распаўсю́джвалася па ўсёй краіне.

⁵⁰Але Іудзеі, падмо́віўшы набо́жных і паважа́ных жанчын і першых сярод гараджа́н, учыні́лі гане́нне на Паўла і Варнаву і вы́гналі іх з ме́жаў сваіх.

⁵¹Яны ж, абтро́сшы на іх пыл з ног сваіх, пайшлі ў Ікані́ю.

⁵²А вучні напаўня́ліся радасцю і Ду́хам Святы́м.

 

Раздзел 14

¹І ста́лася ў Ікані́і, што таксама ўвайшлі яны ў сінагогу Іудзейскую і прамаўля́лі так, што ўве́равала вялікае мноства і Іудзеяў, і Э́лінаў.

²А няве́руючыя Іудзеі ўзбу́рылі і азло́білі ду́шы язычнікаў су́праць братоў.

³Аднак тыя даволі доўга прабылі́ там, адважна прамаўля́ючы ў Госпадзе, Які све́дчыў сло́ва благада́ці Сваёй і здзяйсня́ў знаме́нні і цу́ды рукамі іх.

⁴І насе́льніцтва горада падзялі́лася: адны былі́ з Іудзеямі, а другія – з Апосталамі.

⁵Калі ж у язычнікаў і Іудзеяў з іх начальнікамі ўзнік наме́р знява́жыць і пабіць іх каме́ннем,

⁶то яны, даве́даўшыся, уцяклі ў Лікао́нскія гарады Лі́стру і Дэ́рвію і ў навако́ллі іх,

⁷і там дабраве́сцілі.

⁸А ў Лі́стры нейкі чалавек, хворы на ногі, сядзеў, бу́дучы кульга́вым ад уло́ння маці сваёй, і ніко́лі не хадзіў.

⁹Ён слу́хаў прамову Паўла, які, угле́дзеўшыся ў яго і ўбачыўшы, што той ма́е веру, каб быць ацалёным,

¹⁰сказаў гу́чным голасам: табе кажу ў імя́ Госпада Іісуса Хрыста: стань на ногі свае прама. І той адразу ўско́чыў і стаў хадзіць.

¹¹Люд жа, уба́чыўшы, што зрабіў Павел, узвы́сіў свой голас, кажучы па-лікаонску: багі́ ў вобразе чалаве́чым сышлі́ да нас.

¹²І называлі Варна́ву Зе́ўсам, а Паўла – Герме́сам, бо прамаўля́ў перава́жна ён.

¹³І жрэц Зеўса, ідал якога знаходзіўся перад іх горадам, прывёўшы да брамы валоў і даста́віўшы вянкі, хацеў з народам прыне́сці ахвяру.

¹⁴Пачуўшы пра гэта, Апосталы Варнава і Павел разадра́лі адзе́нне сваё і кінуліся ў натоўп з крыкам, ка́жучы:

¹⁵мужы́! што вы робіце́ і мы – такія як вы людзі, і дабраве́сцім вам, каб вы ад гэтай ма́рнасці звярну́ліся да Бога Жывога, Які ствары́ў неба, і зямлю, і мора, і ўсё, што ў іх,

¹⁶Які ў міну́лых пакале́ннях дазволіў, каб усе народы хадзілі сваімі шляха́мі,

¹⁷хоць і не перастава́ў све́дчыць пра Сябе, дзе́ючы дабро, даючы́ нам дажджы́ з неба і по́ры ўрадлі́выя, напаўня́ючы ежай і радасцю сэ́рцы нашы.

¹⁸І, прамаўля́ючы так, яны ледзь прыму́сілі натоўп спыні́цца і не прыно́сіць ахвяру ім, а каб кожны ішоў дадому. Калі ж яны, застаючы́ся там, вучылі,

¹⁹прыйшлі некато́рыя Іудзеі з Антыяхі́і і Ікані́і, і калі Апосталы адкрыта прапаве́давалі, тыя падмо́вілі народ адысці́ ад іх, ка́жучы: яны не гавораць нічога ісціннага, а ўсё лгуць. І, падбухто́рыўшы народ, пабілі Паўла каме́ннем і вы́цягнулі за горад, думаючы, што ён мёртвы.

²⁰Калі ж вучні сабра́ліся вакол яго, ён падняўся і пайшоў у горад, а на другі дзень адпра́віўся з Варнавам у Дэ́рвію.

²¹Прапаве́даўшы Ева́нгелле ў гэтым горадзе і прыдба́ўшы нямала вучняў, яны вярнуліся ў Лі́стру, Ікані́ю і Антыяхі́ю,

²²умацо́ўваючы ду́шы вучняў, закліка́ючы іх трыва́ць у веры і павуча́ючы што, праз многія пакуты нале́жыць нам увайсці ў Царства Божае.

²³Рукапалажы́ўшы ім прасві́тараў для кожнай царквы і памаліўшыся з по́стам, яны даручы́лі іх Госпаду, у Якога тыя ўве́равалі.

²⁴Потым, прайшоўшы праз Пісіды́ю, яны прыйшлі ў Памфілі́ю;

²⁵і, прапаве́даўшы сло́ва Гасподняе ў Пе́ргіі, прыйшлі ў Ата́лію

²⁶і адтуль адплылі́ ў Антыяхі́ю, адкуль яны былі адда́дзены па благадаці Божай на справу, якую і вы́каналі.

²⁷Прыбы́ўшы туды і сабраўшы царкву, яны расказалі пра ўсё, што зрабіў з імі Бог і як Ён адчыні́ў язычнікам дзверы веры;

²⁸і застава́ліся там доўгі час з вучнямі.

 

Раздзел 15

¹Некато́рыя, што прыйшлі з Іудзеі, вучы́лі братоў: калі не абрэ́жацеся паводле звы́чаю Маісеевага, то не можаце спасці́ся.

²Калі ж адбыло́ся сутыкне́нне і спрэ́чка немала́я ў Паўла і Варнавы з імі, то было́ вы́рашана, каб Павел з Варнавам ды некато́рыя іншыя з іх пайшлі да Апосталаў і прасвітараў у Іерусалім па гэтай справе.

³І вось, яны, адпра́ўленыя царквою, праходзілі праз Фінікі́ю і Самары́ю, раска́зваючы пра навярта́нне язычнікаў, і прыно́сілі радасць вялікую ўсім брата́м.

⁴Калі ж прыбылі́ яны ў Іерусалім, то былі́ прыня́ты царквою, Апосталамі і прасвітарамі і расказалі пра ўсё, што зрабіў з імі Бог і як Ён адчыні́ў язычнікам дзверы веры.

⁵Тады ўсталі некато́рыя з фарысейскай е́расі, якія ўве́равалі, і яны казалі, што трэба абрэ́зваць язычнікаў і зага́дваць ім, каб выконвалі закон Маісееў.

⁶Апосталы і прасвітары сабра́ліся, каб разгле́дзець гэтую справу.

⁷Пасля доўгай спрэчкі ўстаў Пётр і сказаў ім: мужы́ браты́! вы ведаеце, што Бог ад дзён даўніх вы́браў з нас мяне, каб з маіх ву́снаў язычнікі пачулі слова Ева́нгелля і ўве́равалі;

⁸і Сэрцаве́д Бог даў ім све́дчанне, пасла́ўшы ім Духа Святога, як і нам;

⁹і не зрабіў нія́кай розніцы паміж намі і імі, вераю ачы́сціўшы сэ́рцы іх.

¹⁰Чаму ж вы цяпер спакуша́еце Бога, каб ускла́сці на шы́і вучняў ярмо, якога ні айцы нашы, ні мы не змаглі пане́сці?

¹¹Але мы ве́руем, што благадаццю Госпада Іісуса Хрыста спасёмся, як і яны.

¹²Тады замоўк увесь сход і слу́хаў Варнаву і Паўла, як яны раска́звалі, якія знаме́нні і цу́ды зрабіў Бог праз іх у язычнікаў.

¹³Пасля таго, як яны змоўклі, прамовіў Іакаў, кажучы: мужы́ браты́! паслу́хайце мяне;

¹⁴Сі́ман расказаў, як Бог ад пачатку скірава́ў по́гляд на язычнікаў, каб скла́сці з іх народ у імя́ Сваё;

¹⁵і гэтаму адпавяда́юць словы прарокаў, як напі́сана:

¹⁶"потым вярну́ся і адбуду́ю скінію Давідаву заняпа́лую, і разбу́ранае ў ёй адбуду́ю, і ўзвяду́ яе,

¹⁷каб шукалі Госпада іншыя людзі і ўсе народы, для якіх абве́шчана імя́ Маё, – кажа Гасподзь, Які робіць усё гэта".

¹⁸Вядо́мы Богу адве́ку ўсе справы Яго.

¹⁹Таму я лічу́, што не трэба абцяжа́рваць тых з язычнікаў, якія навярта́юцца да Бога,

²⁰а напіса́ць ім, каб яны ўстры́мліваліся ад апага́ньвання ідаламі, і ад блу́ду, і ад заду́шанага, і ад крыві́, і каб не рабілі іншым таго, чаго не жада́юць сабе.

²¹Бо закон Маісе́еў ад старажы́тных ро́даў па ўсіх гарада́х ма́е тых, што прапаве́дуюць яго, і чытаецца ў сінагогах кожную суботу.

²²Тады Апосталы і прасвітары з усёй царквою вы́рашылі пасла́ць вы́браных ад іх мужо́ў у Антыяхі́ю з Паўлам і Варнавам: Іуду, называ́нага Варса́вам, і Сілу, – мужоў, якія ме́лі старшынство́ сярод братоў,

²³напіса́ўшы і перада́ўшы праз іх насту́пнае: "Апосталы, і прасвітары, і браты́ – брата́м з язычнікаў у Антыяхі́і, Сі́рыі і Кілікі́і: ра́давацца.

²⁴Паколькі мы пачулі, што некато́рыя, прыйшоўшы ад нас, устрыво́жылі вас сваімі сло́вамі і збянтэ́жылы ду́шы вашы, ка́жучы, што трэба абрэ́звацца і выко́нваць закон, чаго мы ім не даруча́лі,

²⁵то мы, сабра́ўшыся, вы́рашылі пасла́ць да вас адзінаду́шна вы́браных мужоў з узлю́бленымі нашымі Варнавам і Паўлам,

²⁶людзьмі́, якія аддалі́ ду́шы свае за імя́ Госпада нашага Іісуса Хрыста.

²⁷Дык вось, мы паслалі Іуду і Сілу, якія на сло́вах перададу́ць вам тое самае;

²⁸бо ўгодна Духу Святому і нам не ўсклада́ць на вас нія́кага бо́льшага цяжа́ру, акрамя́ гэтага неабходнага:

²⁹устры́млівацца ад ахвярава́нага ідалам, і ад крыві́, і ад заду́шанага, і ад блу́ду, і не рабіць іншым таго, чаго не жада́еце сабе; выко́нваючы гэта, вы до́бра зро́біце. Быва́йце здаро́вы".

³⁰І вось, адпра́ўленыя прыйшлі ў Антыяхі́ю і, сабра́ўшы людзе́й, перадалі́ пасла́нне.

³¹Тыя ж, прачытаўшы, узра́даваліся настаўле́нню.

³²А Іуда з Сілам, якія са́мі былі́ прарокамі, у многіх прамовах далі́ настаўле́нне брата́м і ўмацава́лі іх.

³³Прабы́ўшы там пэўны час, яны былі́ з мірам адпу́шчаны брата́мі да Апосталаў;

³⁴але Сіла вы́рашыў заста́цца там, а Іуда адзін вярну́ўся ў Іерусалім.

³⁵Павел жа і Варнава знахо́дзіліся ў Антыяхі́і, навуча́ючы і прапаве́дуючы з многімі іншымі сло́ва Гасподняе.

³⁶Праз нейкі час Павел сказаў Варнаву: давай ве́рнемся і наве́даем братоў нашых ва ўсіх гарадах, дзе мы прапаве́давалі слова Гасподняе, – як у іх справы.

³⁷Варнава хацеў узяць з сабою Іаана, называ́нага Маркам;

³⁸Павел жа лічы́ў, што не трэба браць з сабою яго, які пакінуў іх у Памфілі́і і не пайшоў з імі на справу, на якую яны былі́ пасла́ны.

³⁹Адбыла́ся спрэчка, так што яны разлучы́ліся адзін з адным; і Варнава, узя́ўшы Марка, адплы́ў на Кіпр;

⁴⁰а Павел, вы́браўшы Сілу, пайшоў, бу́дучы дару́чаны брата́мі благада́ці Божай,

⁴¹і праходзіў па Сі́рыі і Кілікі́і, умацо́ўваючы цэ́рквы.

 

Раздзел 16

¹Дайшоў ён да Дэ́рвіі і Лі́стры. І вось, быў там адзін ву́чань па імені Цімафей, сын нейкай жанчыны Іудзейкі, што ўве́равала, ба́цька ж яго быў Э́лінам;

²пра яго све́дчылі браты́, якія былі́ ў Лі́стры і Ікані́і.

³Павел пажада́ў узя́ць яго з сабою; і, ўзя́ўшы, абрэ́заў яго з-за Іудзеяў, якія былі́ ў тых мясцінах; бо ўсе ведалі, пра ба́цьку яго, што ён быў Э́лінам.

⁴Калі ж прахо́дзілі яны па гарадах, то нака́звалі веруючым выко́нваць пастано́вы, прыня́тыя Апосталамі і прасвітарамі ў Іерусаліме.

⁵І цэ́рквы ўмацо́ўваліся ў веры і ўзраста́лі колькасцю штодзе́нь.

⁶Прайшоўшы праз Фрыгі́ю і Галаці́йскую краі́ну, яны Ду́хам Святы́м не былі́ дапу́шчаны прапаве́даваць сло́ва ў Асі́і.

⁷Прыйшоўшы ў Місі́ю, яны спрабава́лі ісці ў Віфіні́ю, але Дух не дапусці́ў іх.

⁸Прайшоўшы Місі́ю, яны сышлі ў Траа́ду.

⁹І было́ ўначы́ відзе́нне Паўлу: нейкі муж Македонец стаяў і прасіў яго, ка́жучы: перайдзі ў Македонію і дапамажы́ нам.

¹⁰Калі ён убачыў відзе́нне, то мы адразу пастара́ліся адпра́віцца ў Македонію, разуме́ючы, што паклі́каў нас Гасподзь дабраве́сціць ім.

¹¹І вось, адпра́віўшыся з Траа́ды, мы накірава́ліся проста ў Самафра́кію, а на другі дзень у Неа́паль

¹²і адтуль у Філі́пы – першы ў той ча́стцы Македоніі горад, кало́нію; у гэтым горадзе мы застава́ліся некалькі дзён.

¹³А ў дзень суботні мы вы́йшлі за горад да ракі́, дзе, як лічы́лася, было́ месца малітвы, і, сеўшы, размаўлялі з жанчынамі, якія сабра́ліся там.

¹⁴І слу́хала адна жанчына па імені Лі́дзія, прадаўшчыца пу́рпуру, з горада Фіяты́р, якая шанава́ла Бога; і Гасподзь адкрыў яе сэ́рца, каб успрыма́ць тое, што гаварыў Павел.

¹⁵Калі ж ахрысці́лася яна і дом яе, то папрасіла, ка́жучы: калі вы палічы́лі мяне вернай Госпаду, дык увайдзі́це ў мой дом і жыві́це. І яна перакана́ла нас.

¹⁶Ста́лася, што, калі мы ішлі да ме́сца малітвы, сустрэ́ла нас адна служа́нка, якая ме́ла ду́ха вяшчу́нства і якая прыно́сіла гаспадара́м сваім вялікі прыбы́так прадказа́льніцтвам.

¹⁷Яна, ідучы́ за Паўлам і за намі, крычала, ка́жучы: гэтыя людзі – рабы́ Бога Усявы́шняга, яны абвяшча́юць нам шлях спасе́ння.

¹⁸Так рабіла яна многа дзён. Павел жа, якому апры́крала гэта, звярнуўся да ду́ха і прамовіў: зага́дваю табе і́мем Госпада Іісуса Хрыста вы́йсці з яе. І дух вы́йшаў у той жа час.

¹⁹Гаспадары́ ж яе, уба́чыўшы, што зні́кла надзея на прыбы́так іх, схапілі Паўла і Сілу і пацягну́лі на плошчу да нача́льнікаў;

²⁰і, прывёўшы іх да правіцеляў, сказалі: гэтыя людзі, бу́дучы Іудзеямі, будара́жаць наш горад

²¹і прапаве́дуюць звы́чаі, якіх нам, Ры́млянам, нельга ні прыма́ць, ні выко́нваць.

²²І паўстаў натоўп су́праць іх, а правіцелі, сарва́ўшы з іх вопратку, загада́лі біць іх кія́мі;

²³і, нанёсшы ім шмат удараў, кінулі іх у цямніцу і загадалі ахоўніку пільна сцерагчы́ іх;

²⁴атрыма́ўшы такі загад, ён кінуў іх ва ўну́траную цямніцу і ногі ім забі́ў у кало́дкі.

²⁵Каля по́ўначы Павел і Сіла, мо́лячыся, спе́вам услаўля́лі Бога; а вя́зні слу́халі іх.

²⁶Раптам зда́рылася вялікае землетрасе́нне, так што захіста́ліся падму́ркі цямні́цы; адразу паадчыня́ліся ўсе дзверы, і з усіх паспада́лі кайданы́.

²⁷Ахоўнік, прачну́ўшыся і ўбачыўшы, што адчы́нены дзверы цямніцы, вы́няў меч і хацеў забіць сябе, ду́маючы, што вя́зні ўцяклі́.

²⁸Але Павел усклі́кнуў моцным голасам, ка́жучы: не рабі сабе ніякага зла, бо ўсе мы тут.

²⁹Той, папрасіўшы агню́, убег і ў трымце́нні прыпа́ў да Паўла і Сілы,

³⁰і, вы́веўшы іх адтуль, сказаў: спадары́! што мне трэба рабіць, каб спасці́ся?

³¹Яны ж адказа́лі: уве́руй у Госпада Іісуса Хрыста, і спасе́шся ты і ўвесь дом твой.

³²І прапаве́далі слова Гаспо́дняе яму і ўсім, што былі́ ў доме яго.

³³І ён, забраўшы іх у той час ночы, абмы́ў раны іх, і адразу быў ахры́шчаны ён сам і ўсе дама́шнія яго;

³⁴і, прывёўшы іх у дом свой, ён прапанава́ў ім трапе́зу і з усім домам сваім узра́даваўся, што ўве́раваў у Бога.

³⁵Калі ж настаў дзень, правіцелі паслалі гарадскіх служы́целяў сказаць: вы́звалі тых людзей.

³⁶Ахоўнік паве́даміў пра гэта Паўлу: правіцелі прысла́лі зага́д вы́зваліць вас, так што цяпер выхо́дзьце і ідзіце з мірам.

³⁷Але Павел сказаў ім: нас, Ры́мскіх грамадзя́н, без суда́ прынаро́дна бі́лі і кі́нулі ў цямні́цу, а цяпер упо́тай выпуска́юць? не, няхай пры́йдуць і са́мі вы́ведуць нас.

³⁸Гарадскія служыцелі перадалі́ правіцелям гэтыя сло́вы; і тыя спалохаліся, пачуўшы, што гэта Ры́мскія грамадзя́не.

³⁹І, прыйшоўшы, яны папрасілі ў іх прабачэ́ння, потым вы́велі і прасілі пакінуць горад.

⁴⁰Яны ж, вы́йшаўшы з цямніцы, прыйшлі да Лі́дзіі і, убачыўшы братоў, далі́ ім настаўле́нне і адпра́віліся.

 

Раздзел 17

¹Прайшоўшы праз Амфіпо́ль і Апало́нію, яны прыйшлі ў Фесало́ніку, дзе была́ Іудзейская сінагога.

²Паводле свайго звы́чаю, Павел увайшоў да іх і на праця́гу трох субот размаўляў з імі на падста́ве Піса́нняў,

³тлума́чачы і даво́дзячы, што Хрысту нале́жала прыня́ць паку́ты і ўваскрэ́снуць з мёртвых і што: Гэты Хрыстос ёсць Іісус, Якога я прапаве́дую вам.

⁴І некато́рыя з іх уве́равалі і далучы́ліся да Паўла і Сілы – і з набо́жных Э́лінаў вялікае мно́ства, і са зна́тных жанчын няма́ла.

⁵А Іудзеі, якія не ўверавалі, пазайздро́сціўшы і назбіра́ўшы на плошчы нейкіх няго́дных людзей, учыні́лі натоўп і пачалі́ бунтава́ць горад; падступіўшы да дому Іасо́на, яны намага́ліся вы́весці іх да народу.

⁶Але, не знайшоўшы іх, яны пацягнулі Іасо́на і некато́рых братоў да гарадскіх начальнікаў, выкры́кваючы: тыя, што бунту́юць увесь свет, і сюды прыйшлі,

⁷а Іасон іх прыня́ў; і яны ўсе су́праць зага́даў ке́сара выступа́юць, гаворачы, што ёсць іншы цар – Іісус.

⁸І ўстрыво́жыўся народ і гарадскія нача́льнікі, чу́ючы гэта.

⁹Але, атрыма́ўшы зало́г ад Іасо́на і ад іншых, яны адпусці́лі іх.

¹⁰Браты ж адразу ўначы́ адпра́вілі Паўла і Сілу ў Ве́рыю; яны, прыбы́ўшы туды, пайшлі ў сінагогу Іудзейскую.

¹¹Гэтыя былі́ больш высакаро́днымі за тых, што ў Фесало́ніцы, яны прынялі́ сло́ва з усёй шчы́расцю, штодзе́нь дасле́дуючы Піса́нні, ці так яно ёсць;

¹²і многія з іх уве́равалі – і з паважа́ных Э́лінскіх жанчын, і з мужчын няма́ла.

¹³Калі ж даведаліся Фесаланікі́йскія Іудзеі, што і ў Ве́рыі прапаве́дана Паўлам сло́ва Божае, то прыйшлі і туды, падбухто́рваючы і будара́жачы народ.

¹⁴Тады браты́ адразу адпра́вілі Паўла ісці ў кіру́нку да мора, а Сіла і Цімафей засталі́ся там.

¹⁵Суправаджа́льнікі Паўла правялі́ яго да Афін, і, атрымаўшы загад для Сілы і Цімафея, каб тыя як найхутчэ́й прыйшлі да яго, адпра́віліся назад.

¹⁶У той час, як Павел чака́ў іх у Афінах, абура́ўся ў ім дух яго, калі ён бачыў гэты горад, поўны ідалаў.

¹⁷І вось ён размаўляў у сінагозе з Іудзеямі, і з тымі, хто шанава́ў Бога, і на плошчы штодзе́нь з сустрэ́чнымі.

¹⁸Некаторыя з філосафаў эпікурэ́йскіх і стаі́чных спрача́ліся з ім; і адны гаварылі: "што́ хоча сказаць гэты пустасло́ў?", а другія: "здае́цца, ён прапаве́днік чужы́х багоў", – бо ён прапаве́даваў ім Іісуса і ўваскрасе́нне.

¹⁹І, узяўшы яго, прывялі ў арэапа́г і казалі: ці можам мы даве́дацца, што́ гэта за новае вучэнне, якое ты абвяшча́еш?

²⁰бо ты нешта дзіўнае ўклада́еш у ву́шы нашы; таму мы хочам даве́дацца: што́ гэта такое?

²¹А ўсе Афі́няне і іншазе́мцы, якія жылі́ там, нічым так ахво́тна не займа́ліся, як тым, каб гаварыць або слу́хаць пра нешта новае.

²²І, стаўшы пасярод арэапа́га, Павел сказаў: мужы́ Афінскія! па ўсім бачу я, што вы асабліва набо́жныя;

²³бо, прахо́дзячы і агляда́ючы святыні вашы, я знайшоў і ахвя́рнік, на якім напі́сана: "невядо́маму Богу". Вось Гэтага, Якога вы, не ве́даючы, шану́еце, я і прапаве́дую вам.

²⁴Бог, Які ствары́ў свет і ўсё, што ў ім, Ён, бу́дучы Госпадам не́ба і зямлі, не ў рукатво́рных хра́мах жыве́

²⁵і не патрабу́е паслуг рук чалавечых, як той, хто ма́е ў не́чым патрэ́бу, а Сам дае́ ўсяму жыццё, і дыха́нне, і ўсё;

²⁶Ён стварыў ад адной крыві́ ўвесь род чалаве́чы, каб жылі́ па ўсім аблі́ччы зямлі, устанавіўшы прадвы́значаныя тэ́рміны і ме́жы пражыва́ння іх,

²⁷каб яны шукалі Бога, ці не адчу́юць яны Яго і не зно́йдуць, хоць Ён і недалёка ад кожнага з нас,

²⁸бо мы Ім жывём, і ру́хаемся, і існуём, як і некато́рыя з вашых паэтаў казалі: "бо мы ёсць і род Яго".

²⁹Таму, будучы ро́дам Божым, мы не паві́нны лічы́ць, што Бажаство́ падобна да золата, альбо срэ́бра, альбо ка́меня, твора ўме́льства і заду́мы чалавека;

³⁰дык вось, не зважа́ючы на часы́ няве́дання, Бог цяпер зага́двае лю́дзям, каб усе ўсю́ды пака́яліся;

³¹таму што Ён устанавіў дзень, у які будзе пра́ведна судзі́ць свет праз Му́жа, Якога Ён прызна́чыў, да́ўшы ўсім доказ, уваскрасі́ўшы Яго з мёртвых.

³²Пачуўшы пра ўваскрасе́нне мёртвых, адны насміха́ліся, а другія казалі: пра гэта паслу́хаем цябе іншым разам.

³³Тады Павел пайшоў ад іх.

³⁴Некато́рыя ж мужы́, далучы́ўшыся да яго, уве́равалі; сярод іх быў Дзіяні́сій Арэапагіт і жанчына, якую звалі Да́мар, і іншыя з імі.

 

Раздзел 18

¹Пасля гэтага Павел, пакінуўшы Афіны, прыйшоў у Кары́нф;

²і, знайшоўшы нейкага Іудзея, па імені Акі́ла, родам Панці́йца, які нядаўна прыбы́ў з Італіі, і Прыскі́лу, жонку яго, – таму што Кла́ўдзій загадаў усім Іудзеям пакінуць Рым, - ён прыйшоў да іх,

³а паколькі ён вало́даў адно́лькавым з імі рамяство́м, то заста́ўся ў іх і працаваў; а рамяство́ іх было́ рабіць пала́ткі.

⁴Кожную ж суботу ён прамаўля́ў у сінагозе і перако́нваў Іудзеяў і Э́лінаў.

⁵А калі прыйшлі з Македоніі Сіла і Цімафей, то Павел быў натхнёны ду́хам све́дчыць Іудзеям, што Іісус гэта Хрыстос.

⁶Паколькі ж яны праці́віліся і блюзне́рылі, то ён, абтро́сшы во́пратку сваю, сказаў ім: кроў ваша на гало́вах вашых; я чы́сты; цяпер іду да язычнікаў.

⁷І, пайшоўшы адтуль, ён прыйшоў у дом аднаго чалавека, па імені Іу́ст, які шанава́ў Бога і дом якога быў каля сінагогі.

⁸А Крысп, нача́льнік сінагогі, уве́раваў у Госпада з усім домам сваім, і многія з Кары́нфянаў, слу́хаючы, уве́равалі і ахрысці́ліся.

⁹Сказаў Гасподзь у начны́м відзе́нні Паўлу: не бойся, а гавары́ і не змаўка́й,

¹⁰таму што Я з табою, і ніхто не нападзе́ на цябе, каб зрабіць табе зло; бо ў Мяне многа людзей у горадзе гэтым.

¹¹І ён застава́ўся там год і шэсць месяцаў, навуча́ючы іх слову Божаму.

¹²Калі ж Галіён быў прако́нсулам у Аха́іі, паўста́лі Іудзеі аднаду́шна су́праць Паўла і прывялі яго на судзі́лішча,

¹³ка́жучы: не па закону ён ву́чыць людзей шанава́ць Бога.

¹⁴Калі ж Павел хацеў адкрыць ву́сны, Галіён сказаў Іудзеям: Іудзеі! калі б была́ якая несправядлі́васць або ўчы́нак ліхі́, я меў бы падста́ву вы́слухаць вас;

¹⁵але паколькі ідзе спрэ́чка пра вучэ́нне, і пра імёны, і пра закон ваш, то разбіра́йцеся самі; бо я не хачу быць суддзёю ў гэтым.

¹⁶І прагна́ў іх з судзі́лішча.

¹⁷А ўсе Э́ліны, схапі́ўшы Сасфе́на, нача́льніка сінагогі, бі́лі яго перад судзі́лішчам; але Галіёна гэта зусім не хвалява́ла.

¹⁸Павел жа, пабы́ўшы яшчэ даво́лі многа дзён, развіта́ўся з брата́мі і адплы́ў у Сі́рыю, і з ім Акі́ла і Прыскі́ла; ён абстры́г галаву́ ў Кенхрэ́ях, бо даваў абе́т.

¹⁹Прыбы́ў ён у Эфе́с і пакінуў іх там, а сам пайшоў у сінагогу і вёў размову з Іудзеямі.

²⁰Калі ж яны прасілі прабы́ць у іх больш часу, ён не згадзі́ўся,

²¹а развіта́ўся з імі, сказаўшы: мне трэба абавязкова праве́сці надыхо́дзячае свя́та ў Іерусаліме; да вас жа вярну́ся зноў, калі будзе воля Божая. І адправіўся з Эфе́са; Акі́ла ж застаўся ў Эфе́се.

²²Прыбы́ўшы ў Кесары́ю, ён зайшоў ў Іерусалім, прывіта́ў царкву і пайшоў у Антыяхі́ю,

²³і, правёўшы там нейкі час, ён адышоў і прахо́дзіў паслядо́ўна Галаці́йскую краіну і Фры́гію, умацо́ўваючы ўсіх вучняў.

²⁴Іудзей жа нейкі, па імені Апало́с, родам з Александры́і, чалавек красамо́ўны і добра дасве́дчаны ў Піса́ннях, прыйшоў у Эфе́с;

²⁵ён быў наста́ўлены на шлях Гасподні і, пала́ючы ду́хам, прамаўля́ў і вучы́ў пра Госпада правільна, зна́ючы толькі хрышчэ́нне Іаа́нава.

²⁶Ён пачаў смела прамаўля́ць у сінагозе. Пачуўшы яго, Акі́ла і Прыскі́ла прынялі́ яго і дакла́дней растлума́чылі яму шлях Гасподні.

²⁷Калі ж ён хацеў пайсці ў Аха́ію, то браты, спрыя́ючы, напіса́лі ву́чням, каб прынялі́ яго; прыбы́ўшы туды, ён шмат садзе́йнічаў тым, хто ўве́раваў па благада́ці,

²⁸бо ён рашу́ча выкрыва́ў Іудзеяў перад народам, дака́зваючы праз Пісанні, што Іісус гэта Хрыстос.

 

Раздзел 19

¹І ста́лася, калі Апало́с знахо́дзіўся ў Кары́нфе, Павел, прайшоўшы го́рныя вобласці, прыбы́ў у Эфе́с і, знайшоўшы некато́рых вучняў,

²спыта́ў іх: ці прынялі́ вы Духа Святога, калі ўве́равалі́ Яны ж адказа́лі яму́: мы нават і не чулі, што ёсць Дух Святы́.

³Тады ён спытаў іх: у што ж вы хрысці́ліся́ Яны адказалі: у Іаа́нава хрышчэ́нне.

⁴Павел сказаў: Іаан хрысці́ў хрышчэ́ннем пакая́ння, ка́жучы лю́дзям, каб ве́равалі ў Таго, Хто пры́йдзе пасля яго, гэта значыць, у Хрыста Іісуса.

⁵Пачуўшы гэта, яны ахрысці́ліся ў імя́ Госпада Іісуса,

⁶і калі Павел ускла́ў на іх ру́кі, сышоў на іх Дух Святы́, і яны сталі гавары́ць на іншых мовах і праро́чыць.

⁷А было́ іх усіх каля двана́ццаці чалавек.

⁸Прыйшоўшы ў сінагогу, Ён адважна прапаве́даваў тры месяцы, даво́дзячы і перако́нваючы пра Царства Божае.

⁹А калі некато́рыя ўпа́рціліся і не ве́равалі, зласло́вячы шлях Гасподні перад народам, то ён, пакі́нуўшы іх, аддзялі́ў ву́чняў і штодзе́нь прапаве́даваў у вучы́лішчы нейкага Тыра́на.

¹⁰Гэта праця́гвалася два гады́, так што ўсе жыхары́ Асі́і чу́лі про́паведзь пра Госпада Іісуса, як Іудзеі, так і Э́ліны.

¹¹І небыва́лыя цу́ды твары́ў Бог рукамі Паўла,

¹²так што на хворых усклада́лі ху́сты і паясы́ ад це́ла яго, і адступа́лі ад іх хваро́бы, і ду́хі злыя выхо́дзілі з іх.

¹³Спрабава́лі і некато́рыя з вандро́ўных Іудзейскіх закліна́льнікаў прамаўля́ць над тымі, хто меў злых ду́хаў, імя́ Госпада Іісуса, гаво́рачы: закліна́ем вас Іісусам, Якога Павел прапаве́дуе.

¹⁴І былі́ нейкія сем сыноў Ске́вы, Іудзейскага першасвятара́, якія гэта рабі́лі.

¹⁵Але злы дух сказаў у адказ: Іісуса зна́ю і Паўла ве́даю, а вы хто такія?

¹⁶І накі́нуўся на іх чалавек, у якім быў злы дух, і, адо́леўшы іх, узяў над імі такую сілу, што яны го́лыя і пара́неныя вы́беглі з дома таго.

¹⁷Гэта стала вядо́ма ўсім Іудзеям і Э́лінам, якія жылі́ ў Эфе́се, і страх напаў на ўсіх іх, і ўзвялі́чвалася імя́ Госпада Іісуса;

¹⁸і многія з тых, што ўве́равалі, прыхо́дзілі, спавяда́ючыся і адкрыва́ючы ўчы́нкі свае;

¹⁹а няма́ла з тых, што займа́ліся чарадзе́йствам, сабра́ўшы кнігі свае, спалі́лі перад усімі; і падлічы́лі кошт іх, і атрыма́лася пяцьдзеся́т тысяч серабро́м.

²⁰З такою сілаю сло́ва Гасподняе ўзраста́ла і ўмацо́ўвалася.

²¹Калі ж гэта адбыло́ся, вы́рашыў у ду́ху Павел прайсці праз Македо́нію і Аха́ію і адпра́віцца ў Іерусалім, і сказаў ён: пасля таго, як я пабу́ду там, трэба мне і Рым уба́чыць.

²²І, пасла́ўшы ў Македо́нію дваіх з тых, што служы́лі яму, Цімафе́я і Эра́ста, сам на нейкі час заста́ўся ў Асі́і.

²³Узняло́ся ж у той час немало́е абурэ́нне су́праць шля́ху Гасподняга,

²⁴бо нейкі майстар па серабры́, і́мем Дзімітрый, што рабіў сярэ́браныя храмы Артэмі́ды і даваў немалы́ заро́бак раме́снікам,

²⁵сабра́ўшы іх і іншых такіх работнікаў, сказаў: людзі, вы ве́даеце, што ад гэтага заро́бку зале́жыць наш дабрабы́т;

²⁶і вы бачыце і чуеце, што не толькі ў Эфе́се, але амаль ва ўсёй Асі́і гэты Павел перакана́ў і адвярну́ў шмат людзей, ка́жучы, што зро́бленае рука́мі чалаве́чымі – не багі́;

²⁷а гэта пагража́е нам, што не толькі рамяство́ гэтае будзе знясла́ўлена, але і храм вялікай багіні Артэмі́ды стане лічы́цца за нішто, і будзе зве́ргнута ве́ліч той, якую ўшано́ўвае ўся Асі́я і ўвесь свет.

²⁸Пачуўшы гэта і напо́ўніўшыся лю́тасцю, яны закрыча́лі, ка́жучы: Артэмі́да Эфе́ская – вялікая!

²⁹Увесь горад быў ахо́плены сму́таю; і яны кі́нуліся аднаду́шна да тэа́тра, схапіўшы Га́ія і Арыста́рха Македо́нян, спадаро́жнікаў Паўла.

³⁰Калі ж Павел хацеў пайсці да народу, вучні не пуска́лі яго;

³¹і некато́рыя з начальнікаў Асійскіх, якія былі́ яму пры́яцелямі, паслаўшы да яго, прасілі не з'яўля́цца ў тэатры.

³²Тым часам адны крычалі адно, другія – другое, бо сход быў бязла́дны, і многія не ведалі, дзе́ля чаго сышлі́ся.

³³Тады з натоўпу вы́ставілі напе́рад Алякса́ндра, якога прапанава́лі Іудзеі. Аляксандр, да́ўшы знак рукою, хацеў апраўда́цца перад народам.

³⁴Але, даве́даўшыся, што ён Іудзей, усе ў адзін голас амаль дзве гадзі́ны крычалі: Артэмі́да Эфе́ская – вялікая!

³⁵Тады гарадскі́ сакрата́р, супако́іўшы натоўп, сказаў: мужы́ Эфескія! хто з людзей не ве́дае, што горад Эфес з'яўля́ецца захава́льнікам храма вялікай багі́ні Артэмі́ды і выя́вы, якая ўпала з неба?

³⁶дык вось, паколькі гэта бясспрэ́чна, то трэба вам захоўваць спакой і не рабіць нічога безразва́жна;

³⁷вы прывялі гэтых людзей, якія ні храм не рабава́лі, ні багі́ні вашай не зневажа́лі;

³⁸калі ж Дзімітрый і раме́снікі, што з ім, ма́юць ска́ргу на каго-не́будзь, то дзе́йнічаюць суды́ і ёсць прако́нсулы, няхай ска́рдзяцца адны на другіх;

³⁹а калі вы дамага́ецеся яшчэ нечага, то гэта вы́рашана будзе на законным сходзе;

⁴⁰мы ж рызыку́ем быць абвінава́чанымі ў бу́нце за сённяшняе, бо няма ніякай прычыны, каб апраўда́ць гэтае збо́рышча. Сказаўшы гэта, ён распусці́ў сход.

 

Раздзел 20

¹Калі ж сму́та суняла́ся, Павел, склі́каўшы вучняў, даў ім настаўле́нні і, развіта́ўшыся з імі, вы́йшаў і накірава́ўся ў Македо́нію.

²Прайшоўшы тыя вобласці і да́ўшы ве́руючым многія настаўле́нні, ён прыйшоў у Эла́ду;

³пражы́ў ён там тры месяцы; а калі Іудзеі ўчыні́лі су́праць яго змову, то ён, збіра́ючыся адпра́віцца ў Сі́рыю, вы́рашыў вярну́цца праз Македо́нію.

⁴Суправаджа́лі яго да Асі́і Сасіпа́тр Пі́рраў, Веры́янін, а з Фесаланікі́йцаў Арыста́рх і Секу́нд, і Га́ій Дзе́рвянін, і Цімафе́й, і Асійцы Ці́хік і Трафі́м.

⁵Яны, пайшоўшы ўперад, чакалі нас у Траа́дзе.

⁶Мы ж адправіліся з Філі́паў пасля дзён праснако́ў і дабра́ліся да іх у Траа́ду за пяць дзён, і прабылі́ там сем дзён.

⁷У першы ж дзень ты́дня, калі вучні сабра́ліся для пераламле́ння хле́ба, Павел, ма́ючы наме́р вы́правіцца на насту́пны дзень, гу́тарыў з імі і працягваў размаўляць да по́ўначы.

⁸У верхнім пакоі, дзе мы сабра́ліся, было́ многа свяці́льнікаў.

⁹І сядзеў на акне нейкі юнак, па імені Яўці́х, ён пагрузі́ўся ў глыбо́кі сон у той час, як Павел доўга прамаўля́ў, і, пахіснуўшыся ў сне, упаў з трэцяга паверха ўніз, і паднялі́ яго мёртвым.

¹⁰Сышоўшы, Павел прыпа́ў да яго і, абня́ўшы яго, сказаў: не трыво́жцеся, бо душа́ яго ў ім.

¹¹Падня́ўшыся наверх, пераламі́ўшы хлеб і пае́ўшы, ён прамаўля́ў яшчэ доўга, да світа́ння, і потым пайшоў адтуль.

¹²Між тым юнака́ прывялі́ жыво́га і вельмі ўсце́шыліся.

¹³А мы, прыйшо́ўшы на карабе́ль, адпра́віліся ў Ас, каб узяць адтуль Паўла; бо ён так загадаў, пажада́ўшы сам ісці пехато́ю.

¹⁴Калі ж ён сустрэ́ўся з намі ў А́се, мы, узя́ўшы яго, прыбылі́ ў Міцілі́ну;

¹⁵І, адплы́ўшы адтуль, назаўтра апыну́ліся насу́праць Хіо́са, а на другі дзень дабра́ліся да Само́са і, пабыва́ўшы ў Трагілі́і, насту́пнага дня прыбылі́ ў Мілі́т;

¹⁶бо Павел вы́рашыў абміну́ць Эфес, каб не затрыма́цца ў Асі́і, бо ён спяша́ўся, каб, па магчы́масці, у дзень Пяцідзеся́тніцы быць у Іерусаліме.

¹⁷Пасла́ўшы з Мілі́та ў Эфес, ён паклі́каў прасві́тараў царквы́,

¹⁸і калі яны прыйшлі да яго, то сказаў ім: вы ве́даеце, як я з першага дня, калі прыйшоў у Асі́ю, увесь час быў з вамі,

¹⁹працу́ючы дзе́ля Госпада з усёй пакорнаму́драсцю і мно́гімі слязьмі́, і сярод выпрабава́нняў, якія спасці́глі мяне па зламы́снасці Іудзеяў;

²⁰як я не прапусці́ў нічога кары́снага, пра што не сказаў бы вам і чаму не вучы́ў бы вас прылю́дна і па дама́х,

²¹закліка́ючы Іудзеяў і Э́лінаў да пакая́ння перад Богам і веры ў Госпада нашага Іісуса Хрыста.

²²І вось цяпер я па пабуджэ́нню Ду́ха іду ў Іерусалім, не ве́даючы, што́ там адбу́дзецца са мною;

²³аднак Дух Святы́ па ўсіх гарадах све́дчыць, ка́жучы, што кайданы́ і паку́ты чака́юць мяне.

²⁴Але я ні на што не зважа́ю і не даражу́ сваім жыццём, толькі б з ра́дасцю завяршы́ць шлях мой і служэ́нне, якое прыня́ў я ад Госпада Іісуса: прапаве́даваць Ева́нгелле благада́ці Божай.

²⁵І вось цяпер я ведаю, што ўжо не ўба́чыце аблі́чча майго ўсе вы, сярод якіх хадзіў я, прапаве́дуючы Царства Божае.

²⁶Таму я све́дчу вам сёння, што я чысты ад крыві́ ўсіх,

²⁷бо я не ўхіля́ўся ад таго, каб прапаве́даваць вам усю волю Божую.

²⁸Дык вось, дба́йце пра сябе і пра ўсё ста́да, у якім Дух Святы́ паставіў вас ахава́льнікамі, па́свіць Царкву Госпада і Бога, якую Ён здабы́ў Крывёю Сваёю.

²⁹Бо я ведаю, што пасля́ адыхо́ду майго ўво́йдуць да вас ваўкі́ лю́тыя, якія не пашкаду́юць ста́да;

³⁰і сярод вас саміх паўста́нуць людзі, якія будуць прапаве́даваць скажо́на, каб пацягну́ць вучняў за сабою.

³¹Таму будзьце пі́льнымі, па́мятаючы, што я тры гады́ дзень і ноч няспы́нна са слязьмі́ вучыў кожнага з вас.

³²І цяпер даруча́ю вас, браты́, Богу і слову благада́ці Яго, якое можа наста́віць вас і даць вам спа́дчыну з усімі асвячо́нымі.

³³Ні серабра́, ні золата, ні адзе́ння я ні ад каго не пажада́ў;

³⁴вы самі ве́даеце, што патрэ́бам маім і тых, што былі́ са мною, паслужы́лі ру́кі гэтыя мае́.

³⁵Ва ўсім паказа́ў я вам, што, так працу́ючы, трэба падтры́мліваць сла́бых і па́мятаць словы Госпада Іісуса, бо Ён Сам сказаў: "блажэ́нней даваць, чым браць".

³⁶І, прамо́віўшы гэта, ён стаў на кале́ні свае і з усімі імі памалі́ўся.

³⁷Тады пача́ўся вялікі плач ва ўсіх, і, кі́даючыся на шы́ю Паўла, яны цалава́лі яго,

³⁸смутку́ючы найбольш з-за ска́занага ім сло́ва, што яны ўжо не ўба́чаць аблі́чча яго. І право́дзілі яго на карабе́ль.

 

Раздзел 21

¹Пасля таго, як мы, расста́ўшыся з імі, адплылі́, то прамы́м шля́хам прыбылі́ на Кос, а насту́пнага дня – на Ро́дас, і адтуль у Пата́ру;

²і, знайшо́ўшы карабе́ль, які накіро́ўваўся ў Фінікі́ю, мы ўзышлі́ на яго і адплылі́.

³Калі паказа́ўся Кіпр, мы, пакі́нуўшы яго зле́ва, паплылі́ ў Сі́рыю і прыста́лі ў Ты́ры, бо там трэба было́ з карабля́ вы́грузіць тавар.

⁴І, знайшо́ўшы ву́чняў, мы засталі́ся там на сем дзён; яны, па натхне́нню Ду́ха, каза́лі Паўлу не ісці ў Іерусалім.

⁵Пасля таго, як мы правялі́ гэтыя дні, мы вы́йшлі і адпра́віліся ў дарогу, і праводзілі нас усе з жанчы́намі і дзе́цьмі аж за горад; а на бе́разе, стаўшы на кале́ні, мы памалі́ліся.

⁶І, развіта́ўшыся адны з аднымі, мы ўзышлі́ на карабе́ль, а яны вярну́ліся да сябе.

⁷Мы, завяршы́ўшы пла́ванне з Ты́ра, прыбылі́ ў Пталемаі́ду і, прывіта́ўшы брато́ў, засталі́ся на адзін дзень у іх.

⁸Назаўтра ж мы, якія былі́ з Паўлам, адпра́віліся і прыйшлі ў Кесары́ю і, увайшоўшы ў дом Філіпа дабраве́сніка, аднаго з сямі дыя́канаў, засталі́ся ў яго.

⁹А ў яго былі́ чатыры дачкі́, дзевы, якія праро́чылі.

¹⁰У той час, як мы на праця́гу многіх дзён застава́ліся ў іх, прыбы́ў з Іудзеі нейкі прарок, па і́мені Ага́ў,

¹¹і, прыйшоўшы да нас, узяў пояс Паўла і, звяза́ўшы сабе но́гі і ру́кі, сказаў: так гаво́рыць Дух Святы́: "му́жа, якому нале́жыць гэты пояс, звя́жуць у Іерусаліме Іудзеі і аддаду́ць у ру́кі язы́чнікаў".

¹²Калі мы пачулі гэта, то і мы, і та́машнія прасілі, каб ён не ішоў у Іерусалім.

¹³Але Павел у адказ сказаў: што вы робіце, пла́чучы і разрыва́ючы маё сэ́рца?а́ я не толькі хачу быць вя́знем, але і паме́рці ў Іерусаліме гатовы за імя́ Госпада Іісуса.

¹⁴І паколькі ён не паддава́ўся ўгаво́рам, мы супако́іліся і сказалі: няхай будзе воля Гасподняя!

¹⁵Пасля гэтых дзён, падрыхтава́ўшыся, мы пайшлі ў Іерусалім;

¹⁶ішлі з намі і некато́рыя вучні з Кесары́і, право́дзячы нас да нейкага Мна́сана Кіпрыёта, да́ўняга вучня, каб нам пажы́ць у яго.

¹⁷Калі ж мы прыбылі́ ў Іерусалім, браты́ з радасцю прынялі́ нас.

¹⁸На другі дзень Павел прыйшоў з намі да Іакава, прыйшлі і ўсе прасвітары.

¹⁹І, павітаўшы іх, Павел стаў расказваць падрабя́зна, што́ зрабіў Бог у язычнікаў праз служэ́нне яго.

²⁰Вы́слухаўшы яго, яны сла́вілі Бога і казалі: бачыш, брат, колькі тысяч Іудзеяў уве́равалі, і ўсе яны руплі́ўцы закона;

²¹а пра цябе яны чулі, бы́ццам ты ўсіх Іудзеяў, якія жыву́ць сярод язы́чнікаў, навуча́еш адсту́пніцтву ад Маісея, ка́жучы, каб яны не абрэ́звалі сваіх дзяцей і не трыма́ліся айцоўскіх звы́чаяў.

²²Дык што ж? Напэўна, збяру́цца многія, бо пачу́юць, што ты прыйшоў.

²³Зрабі ж тое, што́ мы скажам табе: ёсць у нас чатыры мужы́, якія ма́юць на сабе абе́т;

²⁴вазьмі іх і ачы́сціся з імі, і прымі́ на сябе выда́ткі на ахвяру за іх, каб яны абстры́глі свае гало́вы; тады даве́даюцца ўсе, што пачу́тае імі пра цябе – няпраўда, а што і сам ты жыве́ш, захо́ўваючы закон.

²⁵А пра язы́чнікаў, якія ўве́равалі, мы піса́лі пасла́нне, пастанаві́ўшы, каб яны нічога такога не прытры́мліваліся, а толькі асцерага́ліся ідалаахвя́рнага, крыві́, заду́шанага і блу́ду.

²⁶Тады Павел, узя́ўшы тых мужо́ў і ачы́сціўшыся з імі, на другі́ дзень увайшоў у храм і абвясці́ў пра заканчэ́нне дзён ачышчэ́ння, калі павінна быць прыне́сена за кожнага з іх прынашэ́нне.

²⁷Калі ж сем дзён завярша́ліся, Асійскія Іудзеі, уба́чыўшы яго ў храме, падбухто́рылі ўвесь народ і накла́лі на яго ру́кі,

²⁸закрыча́ўшы: мужы́ Ізра́ільскія, дапамажы́це! гэты чалавек усіх усю́ды навуча́е су́праць народа, і закона, і месца гэтага; а яшчэ і Э́лінаў увёў у храм і апага́ніў святое ме́сца гэтае.

²⁹Бо яны перад тым бачылі з ім у горадзе Трафі́ма Эфе́сяніна і думалі, што Павел увёў яго ў храм.

³⁰Узру́шыўся ўвесь горад, і сышо́ўся народ; і, схапі́ўшы Паўла, яны пацягну́лі яго прэч з храма, і адразу зачы́нены былі́ дзверы.

³¹Калі ж яны хацелі забіць яго, дайшла да тысячанача́льніка палка́ вестка, што ўвесь Іерусалім узбу́раны;

³²той, адразу ўзя́ўшы воінаў і сотнікаў, пабег да іх; яны ж, уба́чыўшы тысячанача́льніка і воінаў, пераста́лі біць Паўла.

³³Тады тысячанача́льнік, наблі́зіўшыся, узяў яго і загада́ў звяза́ць яго двума́ ланцуга́мі, і пытаўся, хто ён і што зрабіў.

³⁴У натоўпе адны крыча́лі адно, а другія – другое; і ён, не здо́леўшы з-за шуму даве́дацца нічога пэ́ўнага, загада́ў ве́сці яго ў крэпасць.

³⁵Калі ж Павел апыну́ўся на прысту́пках, то воінам прыйшло́ся не́сці яго з прычыны на́ціску нато́ўпу,

³⁶бо мноства народу ішло ўслед і крыча́ла: смерць яму́!

³⁷Пры ўваходзе ў крэпасць Павел кажа тысячанача́льніку: можна мне сказа́ць нешта табе́ А той сказаў: дык ты ўме́еш па-грэчаску?

³⁸значыць, ты не той Егіпця́нін, які нядаўна ўчыні́ў бунт і вы́веў у пустыню чатыры тысячы чалавек сіка́рыяў?

³⁹Павел жа сказаў: я Іудзей, Тарся́нін, грамадзя́нін немалазна́чнага Кілікі́йскага горада; прашу цябе, дазволь мне прамо́віць да народу.

⁴⁰Калі ж той дазволіў, Павел, сто́ячы на прысту́пках, даў народу знак рукой; і калі наста́ла глыбокае маўча́нне, ён пачаў гаварыць на яўрэйскай мове, ка́жучы:

 

Раздзел 22

¹Мужы́ браты́ і айцы́! вы́слухайце цяпер маё апраўда́нне перад вамі.

²Пачуўшы, што ён загавары́ў з імі на яўрэйскай мове, яны яшчэ больш сці́шыліся. І ён сказаў:

³я Іудзей, наро́джаны ў Та́рсе Кілікі́йскім, а ўзгадава́ны ў гэтым горадзе каля ног Гамаліі́ла, наву́чаны даскана́ла айцоўскаму закону, шчы́ра адда́ны Богу, як і ўсе вы сёння;

⁴паслядо́ўнікаў гэтага вучэ́ння я перасле́даваў аж да смерці, звя́зваючы і кі́даючы ў цямні́цу мужчын і жанчын,

⁵што засве́дчыць пра мяне першасвята́р і ўсе старэ́йшыны; ад іх узя́ўшы і лісты́ да братоў, я ішоў у Дама́ск, каб тых, што былі́ там, звяза́ць і прыве́сці ў Іерусалім для пакара́ння.

⁶І ста́лася, калі я быў у дарозе і набліжа́ўся да Дама́ска, не́дзе апоўдні раптам заззя́ла вакол мяне з неба святло вялікае.

⁷Я ўпаў на зямлю́ і пачуў голас, які гаварыў мне: Саўл, Саўл, чаму ты Мяне гоніш?

⁸Я адказа́ў: хто Ты, Госпадзі? І Ён сказаў мне: Я Іісус Назарэй, Якога ты гоніш.

⁹Тыя, што былі́ са мною, уба́чылі святло і спало́халіся, але го́ласу Таго, Хто гаварыў да мяне́, не чу́лі.

¹⁰А я сказаў: што́ мне рабіць, Госпадзі́ Гасподзь жа сказаў мне: устань і ідзі ў Дама́ск, і там будзе табе ска́зана пра ўсё, што прызна́чана табе рабіць.

¹¹І паколькі я стаў невіду́шчым ад сла́вы святла́ гэтага, то павялі́ мяне за руку́ тыя, што былі́ са мною, і я прыйшоў у Дама́ск.

¹²І нейкі Ана́нія, чалавек набо́жны па закону, што меў добрае све́дчанне ад усіх Іудзеяў, якія жылі́ ў Дама́ску,

¹³прыйшоў да мяне і, стаўшы перада мною, сказаў мне: Саўл, брат, стань віду́шчым! І я ў той жа час уба́чыў яго.

¹⁴Ён жа сказаў мне: Бог айцоў нашых прадвы́браў цябе, каб ты спазна́ў волю Яго, убачыў Пра́ведніка і пачуў голас з ву́снаў Яго;

¹⁵бо ты будзеш све́дкам Яго перад усімі людзьмі́ пра ўсё, што ты бачыў і чуў;

¹⁶што ж ты цяпер мару́дзіш? устань, ахрысці́ся і змый грахі́ свае, прызва́ўшы імя́ Госпада Іісуса.

¹⁷І ста́лася, калі я вярну́ўся ў Іерусалім і маліўся ў храме, найшло́ на мяне захапле́нне,

¹⁸і я ўба́чыў Яго, і Ён сказаў мне: паспяша́йся і вы́йдзі хутчэ́й з Іерусаліма, бо тут не пры́муць твайго све́дчання пра Мяне.

¹⁹І я сказаў: Госпадзі! яны ведаюць, што я саджа́ў у цямніцу і біў у сінагогах тых, якія ве́руюць у Цябе́,

²⁰і калі праліва́лася кроў Сцяфа́на, све́дкі Твайго, я сам стаяў побач, і згаджа́ўся з забойствам яго, і сцярог адзе́нне тых, што забіва́лі яго.

²¹І Ён сказаў мне: ідзі, бо Я пашлю́ цябе далёка да язы́чнікаў.

²²Да гэтага сло́ва слу́халі яго, а потым узнялі́ крык, ка́жучы: прэч з зямлі такога! бо ён не паві́нен жыць.

²³Тым часам як яны крычалі, і рва́лі адзе́нне, і ўздыма́лі пыл у паветра,

²⁴тысячанача́льнік загада́ў уве́сці яго ў крэпасць і наказа́ў бічава́ць яго, дазна́цца з якой прычы́ны так крычалі на яго.

²⁵Калі ж расцягну́лі яго рамяня́мі, Павел сказаў сотніку, які стаяў побач: хіба дазво́лена вам бічава́ць Ры́мскага грамадзя́ніна, прычы́м не асу́джанага?

²⁶Пачуўшы гэта, сотнік падышоў і паве́даміў тысячанача́льніку, ка́жучы: глядзі, што ты збіра́ешся рабіць? гэты ж чалавек – Ры́мскі грамадзя́нін.

²⁷Тады тысячанача́льнік, падышо́ўшы, прамо́віў да яго: скажы мне, ты Ры́мскі грамадзя́нін? Ён сказаў: так.

²⁸Тысячанача́льнік адказаў: я за вялікія грошы набы́ў гэтае грамадзя́нства. Павел жа сказаў: а я і нарадзі́ўся з ім.

²⁹Тады адразу адступі́лі ад яго тыя, што збіра́ліся катава́ць яго, а тысячанача́льнік, даве́даўшыся, што ён Ры́мскі грамадзя́нін, спало́хаўся, што звяза́ў яго.

³⁰На другі дзень, жада́ючы даве́дацца дакладна, у чым абвінава́чваюць яго Іудзеі, ён вы́зваліў яго з кайдано́ў і загада́ў сабра́цца першасвятара́м і ўсяму сінедрыёну і, вы́веўшы Паўла, паставіў яго перад імі.

 

Раздзел 23

¹Пільна гле́дзячы на сінедрыён, Павел сказаў: мужы́ браты́! я з усёй добрасумле́ннасцю жыў перад Богам да гэтага дня.

²І тут першасвята́р Ана́нія загада́ў тым, якія стаялі по́бач з ім, біць яго па ву́снах.

³Тады Павел сказаў яму́: Бог будзе біць цябе, сцяна́ пабе́леная: ты сядзі́ш, каб судзі́ць мяне па закону, ды, паруша́ючы закон, зага́дваеш біць мяне.

⁴Тыя, што стаялі побач, сказалі: першасвятара́ Божага зневажа́еш?

⁵Павел сказаў: я не ведаў, браты́, што ён першасвята́р; бо напі́сана: пра нача́льніка народа твайго не кажы́ ліхо́га.

⁶Павел жа, даве́даўшыся, што тут адна частка садуке́яў, а другая фарысе́яў, усклі́кнуў у сінедрыёне: мужы́ браты́! я фарысе́й, сын фарысе́я; за надзею і ўваскрасе́нне мёртвых мяне су́дзяць.

⁷Калі ж ён сказаў гэта, узнікла сутыкне́нне паміж фарысе́ямі і садуке́ямі, і сход падзялі́ўся;

⁸бо садуке́і кажуць, што няма ўваскрасе́ння, ні Ангела, ні ду́ха; а фарысе́і прызнаю́ць і тое, і другое.

⁹Узня́ўся вялікі крык; і, уста́ўшы, кніжнікі з фарысе́йскага боку спрача́ліся, ка́жучы: нічога дрэ́ннага мы не знахо́дзім у чалавеку гэтым; калі ж дух ці Ангел прамаўля́ў да яго, давайце не будзем праці́віцца Богу.

¹⁰Але паколькі сутыкне́нне ўзмацня́лася, то тысячанача́льнік, баючы́ся, каб яны не разарва́лі Паўла, загада́ў воінам спусці́цца, каб забраць яго ад іх і адве́сці ў крэ́пасць.

¹¹У насту́пную ноч Гасподзь, яві́ўшыся яму, сказаў: мацу́йся, Павел; бо як све́дчыў ты пра Мяне ў Іерусаліме, так нале́жыць табе све́дчыць і ў Ры́ме.

¹²Калі ж настаў дзень, некато́рыя з Іудзеяў, учыні́ўшы змо́ву, далі́ сабе клятву не есці і не піць, пакуль не заб'юць Паўла;

¹³а было́ больш за сорак тых, што ўчыні́лі гэтую змо́ву;

¹⁴яны, прыйшо́ўшы да першасвятаро́ў і старэ́йшын, сказалі: кля́тваю паклялі́ся мы самі́м сабе не есці нічога, пакуль не заб'ём Паўла.

¹⁵Дык цяпер вы з сінедрыёнам паве́даміце тысячанача́льніку, каб заўтра вы́веў яго да вас, як быццам вы збіра́ецеся дакла́дней дасле́даваць справу яго; а мы, перш чым ён наблі́зіцца, гатовы забіць яго.

¹⁶Пачуўшы пра заса́ду, сын сястры́ Паўлавай прыйшоў і, увайшо́ўшы ў крэпасць, паве́даміў Паўлу.

¹⁷Павел жа, паклі́каўшы аднаго з сотнікаў, сказаў: завядзі́ гэтага юнака́ да тысячанача́льніка, бо ён ма́е нешта паве́даміць яму.

¹⁸Той, узя́ўшы яго, прывёў да тысячанача́льніка і сказаў: вя́зень Павел паклі́каў мяне і папрасіў прыве́сці да цябе гэтага юнака́, які ма́е нешта сказаць табе.

¹⁹Тысячанача́льнік, узя́ўшы яго за руку́ і адышоўшы з ім убок, спытаў: што ж маеш ты паве́даміць мне?

²⁰І ён сказаў: Іудзеі дамо́віліся папрасі́ць цябе, каб заўтра ты прывёў Паўла ў сінедрыён, бы́ццам дзе́ля таго, каб дакла́дней пра яго распыта́ць;

²¹але ты не давяра́й ім, бо на яго робяць заса́ду больш за сорак чалавек з іх, якія далі́ сабе кля́тву, што не будуць есці і піць, пакуль не заб'юць яго; і яны цяпер напагато́ве, чака́ючы твайго распараджэ́ння.

²²Тысячанача́льнік адпусці́ў юнака́, загада́ўшы: нікому не кажы́, што ты паве́даміў мне гэта.

²³І, паклі́каўшы двух сотнікаў, ён сказаў: падрыхту́йце дзве́сце ўзбро́еных во́інаў, каб ішлі ў Кесары́ю, і се́мдзесят ко́ннікаў, і дзве́сце кап'яно́сцаў, на трэцюю гадзі́ну но́чы;

²⁴і ўю́чную жывёлу прывядзі́це, каб, пасадзі́ўшы Паўла, даста́віць яго цэлым і здаровым да праві́целя Фе́лікса.

²⁵Напісаў ён і пасла́нне такога зместу:

²⁶Кла́ўдзій Лі́сій – высокашано́ўнаму праві́целю Фе́ліксу: ра́давацца;

²⁷гэтага чалавека, якога Іудзеі схапілі і збіра́ліся забіць, я, прыйшо́ўшы з воінамі, адабра́ў, калі вы́светліў, што ён Ры́мскі грамадзя́нін;

²⁸жада́ючы ж даве́дацца, на якой падста́ве абвінава́чвалі яго, я прывёў яго ў сінедрыён іхні

²⁹і вы́явіў, што яны абвінава́чваюць яго з-за спрэ́чных пытанняў закону іх, але няма на ім абвінава́чання ні ў чым, ва́ртым смерці або ако́ваў;

³⁰калі ж мне дане́слі, што Іудзеямі рыхту́ецца змова су́праць гэтага чалавека, я адразу паслаў яго да цябе, загада́ўшы і абвінава́ўцам гаварыць су́праць яго перад табою; быва́й здаро́вы.

³¹Тады воіны, як было́ ім зага́дана, узялі́ Паўла і павялі́ яго ўначы́ ў Антыпатры́ду,

³²а на другі дзень, пакі́нуўшы ко́ннікаў ісці з ім, вярну́ліся ў крэпасць.

³³Тыя ж, прыйшоўшы ў Кесары́ю і адда́ўшы пасла́нне праві́целю, паставілі перад ім і Паўла.

³⁴Правіцель прачытаў пасла́нне і запыта́ў, з якой ён вобласці, а, даве́даўшыся, што з Кілікі́і,

³⁵сказаў: я вы́слухаю цябе, калі прыбу́дуць і абвінава́ўцы твае. І загада́ў трыма́ць яго пад ва́ртаю ў Ірадавай прэто́рыі.

 

Раздзел 24

¹А праз пяць дзён прыйшоў першасвята́р Ана́нія са старэ́йшынамі і з нейкім ры́тарам Тэрту́лам, якія зрабілі зая́ву праві́целю су́праць Паўла.

²Калі ж яго паклі́калі, Тэрту́л пачаў абвінава́чваць, ка́жучы:

³вялікага міру мы дасягну́лі дзя́куючы табе і паляпшэ́нняў, якія робяцца для народа гэтага дзя́куючы твайму клопату, і мы ва ўсім і ўсюды прыма́ем гэта, высокашано́ўны Фе́лікс, з усёй удзя́чнасцю;

⁴але, каб моцна не дакуча́ць табе, прашу цябе вы́слухаць нас коратка з уласці́вай табе добразычлі́васцю;

⁵вы́явіўшы, што чалавек гэты - зара́за, і ўздыма́е бунт сярод усіх Іудзеяў, якія жывуць у свеце, і з'яўля́ецца правадыро́м Назарэ́йскай е́расі,

⁶які і храм нава́жыўся апага́ніць, мы затрыма́лі яго і хацелі судзі́ць паводле нашага закону;

⁷але прыйшоў тысячанача́льнік Лі́сій і з вялікай сілаю забраў яго з рук нашых,

⁸загада́ўшы абвінава́ўцам яго ісці да цябе; ад яго ты можаш сам, распыта́ўшы, даве́дацца пра ўсё, у чым мы абвінава́чваем яго.

⁹І Іудзеі згадзі́ліся і пацве́рдзілі, што гэта так.

¹⁰Павел жа, калі праві́цель даў яму знак гавары́ць, адказаў: ве́даючы, што ты многа гадоў з'яўля́ешся справядлі́вым суддзёй народа гэтага, я ахво́тней бу́ду гавары́ць у абаро́ну маёй справы;

¹¹ты можаш даве́дацца, што не больш як двана́ццаць дзён таму я прыйшоў у Іерусалім для паклане́ння;

¹²і ні ў храме яны не знайшлі мяне, каб я з кім-небудзь спрача́ўся ці ўздыма́ў бунт нато́ўпу, ні ў сінагогах, ні ў горадзе,

¹³і яны не могуць даказа́ць таго, у чым абвінава́чваюць мяне;

¹⁴але прызнаю́ся табе ў тым, што паво́дле вучэ́ння, якое яны называ́юць е́рассю, я сапраўды́ служу́ Богу айцоў, ве́руючы ўсяму, напі́санаму ў законе і прароках,

¹⁵ма́ючы надзе́ю на Бога, якую і са́мі яны падзяля́юць, што будзе ўваскрасе́нне мёртвых, пра́ведных і няпра́ведных;

¹⁶таму і сам намага́юся заўсёды мець бездако́рнае сумле́нне перад Богам і людзьмі́;

¹⁷пасля многіх гадо́ў я прыйшоў, каб даста́віць мі́ласціну для народа майго і прынашэ́нні;

¹⁸пры гэтым і знайшлі́ мяне, ачы́шчанага ў храме, без народу і без шу́му,

¹⁹нейкія Асі́йскія Іудзеі, якім трэба было́ б з'яві́цца перад табою і абвінава́чваць мяне, калі б што ме́лі су́праць мяне;

²⁰альбо са́мі гэтыя няхай скажуць, якую яны знайшлі ўва мне няпра́веднасць, калі я стаяў перад сінедрыёнам,

²¹хіба́ адны толькі словы, якія я гучна прамовіў, сто́ячы сярод іх, што за вучэнне пра ўваскрасе́нне мёртвых вы сёння су́дзіце мяне.

²²Вы́слухаўшы гэта, Фелікс адклаў іх справу, ве́даючы дакла́дней пра гэтае вучэ́нне, і сказаў: калі прыйдзе тысячанача́льнік Лі́сій, я буду разгляда́ць вашу справу.

²³А сотніку загада́ў трыма́ць Паўла пад аховаю, але даваць паслабле́нне і не забараня́ць нікому з яго блізкіх служы́ць яму ці прыхо́дзіць да яго.

²⁴Праз некалькі дзён Фелікс, прыйшоўшы з Друзі́лай, жонкаю сваёю, Іудзейкай, паклі́каў Паўла і слу́хаў яго пра веру ў Хрыста Іісуса.

²⁵Калі ж ён гаварыў аб пра́веднасці, устрыма́нні і бу́дучым судзе, Фелікс спало́хаўся і сказаў: цяпер ты ідзі, а калі будзе наго́да, то я паклі́чу цябе.

²⁶Пры гэтым ён спадзява́ўся, што Павел дасць яму гро́шай, каб адпусці́ў яго, таму ён часта пасыла́ў па яго і размаўля́ў з ім.

²⁷Калі ж прайшло два гады́, перае́мнікам Фелікса стаў По́рцый Фест; і, жада́ючы дагадзі́ць Іудзеям, Фелікс пакі́нуў Паўла ў зняво́ленні.

 

Раздзел 25

¹Фест, прыбы́ўшы ў праві́нцыю, праз тры дні адправіўся з Кесары́і ў Іерусалім.

²Тады першасвятары́ і зна́тныя Іудзеі зрабілі яму зая́ву су́праць Паўла і ўгаво́рвалі яго,

³і прасілі зрабіць ла́ску і вы́клікаць яго ў Іерусалім, рыхту́ючы засаду, каб забіць яго ў дарозе.

⁴Але Фест адказа́ў, што Паўла трыма́юць пад ва́ртаю ў Кесары́і і што сам ён ма́е наме́р неўзаба́ве адпра́віцца туды;

⁵дык няхай тыя з вас, хто можа, – сказаў ён, – по́йдуць са мною, і, калі ёсць што-небудзь зага́ннае ў гэтым чалавеку, няхай абвінава́чваюць яго.

⁶І, правёўшы ў іх не больш дзесяці дзён, ён прыбы́ў у Кесары́ю; а на другі дзень, сеўшы на судзе́йскае ўзвышэ́нне, загада́ў прыве́сці Паўла.

⁷Калі ён з'явіўся, Іудзеі, якія прыйшлі з Іерусаліма, сталі наво́кал і выка́звалі шмат ця́жкіх абвінава́чанняў су́праць Паўла, якіх не здо́лелі даказа́ць;

⁸ён жа ў сваю абаро́ну сказаў: ні су́праць закону Іудзейскага, ні су́праць храма, ні су́праць ке́сара нічым я не саграшы́ў.

⁹А Фест, жада́ючы праяві́ць прыхі́льнасць да Іудзеяў, прамо́віў Паўлу ў адказ: хочаш пайсці́ ў Іерусалім, каб я там судзі́ў цябе за гэта?

¹⁰Павел сказа́ў: я стаю́ перад судзі́лішчам ке́саравым, дзе і нале́жыць мяне судзі́ць; Іудзеяў я нічым не пакры́ўдзіў, як і табе добра вядо́ма;

¹¹калі ж я вінава́ты і нешта ва́ртае смерці зрабіў, то не адмаўля́юся паме́рці; а калі нічога такога няма, у чым яны абвінава́чваюць мяне, то ніхто не можа вы́даць мяне ім. Патрабу́ю суда́ ў ке́сара.

¹²Тады Фест, пагавары́ўшы з ра́даю, адказаў: ты патрабава́ў суда ў ке́сара, да ке́сара і по́йдзеш.

¹³Праз некалькі дзён цар Агры́па і Верні́ка прыбылі́ ў Кесары́ю, каб павіта́ць Феста.

¹⁴І паколькі яны былі́ там многа дзён, Фест паве́даміў цару́ пра справу Паўлаву, ка́жучы: тут ёсць чалавек, пакі́нуты Фе́ліксам пад ва́ртаю,

¹⁵на якога, калі я быў у Іерусаліме, зрабілі зая́ву першасвятары́ і старэ́йшыны Іудзейскія, патрабу́ючы яго асуджэ́ння.

¹⁶Я адказаў ім, што ў Ры́млян няма звы́чаю аддаваць якога-небудзь чалавека на смерць, перш чым абвінава́чаны не будзе мець перад сабою абвінава́ўцаў і не атрыма́е магчы́масці абараня́цца ад абвінава́чання.

¹⁷Калі ж яны прыйшлі сюды, то я без усякага адкла́ду, на наступны дзень, се́ўшы на судзе́йскае ўзвышэ́нне, загада́ў прыве́сці гэтага чалавека.

¹⁸Абступі́ўшы яго, абвінава́ўцы не назва́лі ніякай віны́ з тых, што я думаў;

¹⁹але яны ме́лі з ім нейкія спрэ́чныя по́гляды нако́нт сваіх ве́раванняў і нейкага Іісуса паме́рлага, пра Якога Павел сцвярджа́ў, што Ён жывы́.

²⁰Не ве́даючы, што рабі́ць з гэтай справай, я сказаў, ці не хоча ён пайсці ў Іерусалім, каб там яго судзі́лі за гэта?

²¹Але, паколькі Павел патрабава́ў, каб яго пакінулі для прыня́цця рашэ́ння А́ўгустам, то я загада́ў трыма́ць яго пад ва́ртаю да таго часу, як я пашлю́ яго да ке́сара.

²²Агры́па сказаў Фесту: я хацеў бы і сам паслу́хаць гэтага чалавека. Заўтра, – адказаў той, – паслу́хаеш яго.

²³На другі дзень, калі Агры́па і Верні́ка прыбылі́ з вялікай пы́шнасцю і ўвайшлі ў судо́вую пала́ту з тысячанача́льнікамі і са́мымі зна́тнымі мужа́мі горада, то па зага́ду Феста быў прыве́дзены Павел.

²⁴І сказаў Фест: цар Агры́па і ўсе прысу́тныя з намі мужы́! вы бачыце таго, з-за каго ўсё мноства Іудзеяў звярта́лася да мяне і ў Іерусаліме, і тут і крычала, што ён больш не павінен жыць;

²⁵але я перакана́ўся, што ён не зрабіў нічога ва́ртага смерці; паколькі ж ён сам патрабава́ў суда́ ў А́ўгуста, то я вы́рашыў паслаць яго туды;

²⁶я не магу нічога пэ́ўнага напіса́ць пра яго ўладару́, таму я вы́веў яго да вас і перш за ўсё да цябе, цар Агры́па, каб пасля таго, як адбу́дзецца рассле́даванне, у мяне было́ што напіса́ць;

²⁷бо мне здае́цца, неразу́мна пасыла́ць вя́зня і не паказа́ць абвінава́чанняў су́праць яго.

 

Раздзел 26

¹Агры́па сказаў Паўлу: дазваля́ецца табе гаварыць за само́га сябе. Тады Павел, прасцёршы руку́, стаў гаварыць у сваю абаро́ну:

²цар Агры́па! я лічу сябе шчаслі́вым, што магу сёння абараня́цца перад табою ад ўсяго, у чым абвінава́чваюць мяне Іудзеі,

³асабліва таму, што ты ве́даеш усе звы́чаі і спрэ́чныя пытанні Іудзеяў. Так што прашу цябе вы́слухаць мяне велікаду́шна.

⁴Дык вось, жыццё маё з ю́ных гадоў, якое прахо́дзіла ад пачатку сярод народа майго ў Іерусаліме, ве́даюць усе Іудзеі;

⁵яны здаўна́ зна́юць мяне і, калі б захацелі, маглі б засве́дчыць, што я жыў фарысе́ем паводле самага стро́гага кіру́нку нашага веравызна́ння.

⁶І цяпер я стаю́ перад судом за надзе́ю на Богам да́дзенае айцам нашым абяца́нне,

⁷на здзяйсне́нне якога спадзяю́цца ўсе нашы двана́ццаць кален, стара́нна слу́жачы Богу дзень і ноч; за гэтую надзе́ю, цар Агрыпа, і абвінава́чваюць мяне Іудзеі.

⁸Дык што́ Няўжо невераго́дным лі́чыце вы тое, што Бог уваскраша́е мёртвых?

⁹Праўда, і мне здава́лася, што я павінен ру́пна дзе́йнічаць су́праць і́мені Іісуса Назарэ́я;

¹⁰гэта я і рабіў у Іерусаліме: і многіх святы́х у цямніцы пасадзі́ў, атрыма́ўшы ўладу ад першасвятаро́ў, і калі забіва́лі іх, я даваў згоду;

¹¹і, ва ўсіх сінагогах часта кара́ючы іх, я прымуша́ў іх блюзне́рыць і, бязме́рна люту́ючы су́праць іх, перасле́даваў нават у чужых гарадах.

¹²Дзе́ля гэтага ж ідучы́ ў Дама́ск з паўнамо́цтвамі і даручэ́ннем ад першасвятаро́ў,

¹³апо́ўдні ў дарозе я ўбачыў, цар, з неба святло, ярчэ́йшае за сонечнае ззя́нне; яно азары́ла мяне і тых, што ішлі са мною.

¹⁴І калі ўсе мы папа́далі на зямлю́, я пачу́ў голас, які прамаўля́ў да мяне і казаў на яўрэ́йскай мове: Саўл, Саўл! чаму ты Мяне гоніш? цяжка табе су́праць ражна́ ісці́.

¹⁵А я сказаў: хто Ты, Госпадзі́ Ён жа сказаў: Я Іісус, Якога ты гоніш;

¹⁶але падымі́ся і стань на ногі твае; бо Я дзе́ля гэтага і яві́ўся табе, каб паста́віць цябе служы́целем і све́дкам таго, што ты бачыў і што Я адкры́ю табе,

¹⁷збаўля́ючы цябе ад народа Іудзейскага і ад язычнікаў, да якіх Я пасыла́ю цябе

¹⁸адкрыць вочы ім, каб яны павярну́ліся ад це́мры да святла́ і ад ула́ды сатаны да Бога, і каб яны атрыма́лі прабачэ́нне грахоў і до́лю між асвячо́ных праз веру ў Мяне.

¹⁹Таму, цар Агрыпа, я не стаў праці́віцца нябе́снаму відзе́нню,

²⁰а спачатку жыхара́м Дама́ска і Іерусаліма, потым жа па ўсёй краі́не Іудзейскай і язы́чнікам прапаве́даваў, каб яны пака́яліся і звярну́ліся да Бога, ро́бячы го́дныя справы пакая́ння.

²¹За гэта Іудзеі схапілі мяне ў храме і імкну́ліся ўчыні́ць распра́ву.

²²Але я, атрыма́ўшы дапамогу ад Бога, да гэтага дня стаю́ і све́дчу і мало́му, і вялікаму, нічога не ка́жучы, акрамя́ таго, аб чым прарокі і Маісей гаварылі, што гэта будзе:

²³што Хрыстос павінен адпаку́таваць, першым уваскрэ́снуць з мёртвых і прапаве́даць святло народу гэтаму і язы́чнікам.

²⁴Калі ён так прамаўляў у сваю абарону, Фест гучным голасам сказаў: ты стра́ціў розум, Павел! вялікая вучо́насць даво́дзіць цябе да стра́ты розуму.

²⁵Ён жа кажа: я не стра́ціў розуму, высокашано́ўны Фест, а прамаўля́ю сло́вы ісціны і здаровага сэнсу;

²⁶бо ведае пра гэта цар, перад якім я і прамаўля́ю ўпэ́ўнена; я не веру, каб утаі́лася ад яго што-небудзь з гэтага, бо не ў заку́тку ж яно адбыва́лася;

²⁷ці ве́рыш ты, цар Агры́па, прарокам? ве́даю, што ве́рыш.

²⁸Агры́па ж сказаў Паўлу: ты мала што не ўгаво́рваеш мяне зрабі́цца Хрысція́нінам.

²⁹А Павел сказаў: я б маліўся Богу, каб ці мала, ці многа, не толькі ты, але і ўсе, хто слу́хае мяне сёння, зрабіліся такімі, як я, аднак без гэтых ако́ваў.

³⁰І калі ён гэта сказаў, паднялі́ся цар, і праві́цель, і Верні́ка, і ўсе, хто сядзе́ў з імі;

³¹і, адышо́ўшы ўбок, яны размаўля́лі паміж сабою, ка́жучы: нічога ва́ртага смерці або ако́ваў не робіць чалавек гэты.

³²І сказаў Агры́па Фесту: можна было́ б вы́зваліць гэтага чалавека, калі б ён не патрабава́ў суда́ ў ке́сара. Таму і вы́рашыў праві́цель паслаць яго да ке́сара.

 

Раздзел 27

¹Калі ж было́ вы́рашана плыць нам у Італію, то перадалі́ Паўла і некато́рых іншых вя́зняў сотніку па і́мені Юлій з палка́ А́ўгуста.

²Узышо́ўшы на Адрамі́цкі карабе́ль і сабра́ўшыся плыць праз асійскія мясціны, мы адпра́віліся; з намі быў Арыстарх Македо́нянін з Фесало́нікі.

³На другі дзень мы прыплылі́ ў Сідон; і Юлій, абыхо́дзячыся з Паўлам чалавекалю́бна, дазволіў яму пайсці́ да сяброў і атрыма́ць ад іх дапамо́гу.

⁴Адпра́віўшыся адтуль, мы падплылі́ да Кіпра, бо вятры́ былі́ супраці́ўныя;

⁵і, пераплыўшы мора насу́праць Кілікі́і і Памфілі́і, мы прыбылі́ ў Мі́ры Лікі́йскія.

⁶Там сотнік, знайшо́ўшы Александры́йскі карабе́ль, які плыў у Італію, пасадзі́ў нас на яго.

⁷Многія дні плывучы́ мару́дна і з цяжкасцю наблізіўшыся да Кні́да з-за неспрыя́льнага нам ветру, мы падплылі́ да Крыта каля Салмо́ны;

⁸і, з ця́жкасцю міну́ўшы яго, мы прыбылі́ да нейкага месца, якое называ́лася Добрыя Пры́стані і непадалёку ад якога быў горад Ласе́я.

⁹Калі ж прайшло многа часу і пла́ванне ўжо зрабілася небяспе́чным, бо ўжо і пост міну́ў, Павел перасцерага́ў,

¹⁰ка́жучы ім: мужы́! я бачу, што пла́ванне пагража́е перашко́дамі і стра́тамі не толькі грузу і караблю́, але і жыццю́ нашаму.

¹¹Аднак сотнік больш давяра́ў стырнаво́му і ўлада́льніку карабля́, чым сло́вам Паўла.

¹²Паколькі ж пры́стань была́ непрыда́тнай для зімоўкі, то большасць прапаноўвала адплыць адтуль, каб дабра́цца, калі будзе магчымасць, да Фіні́ка, га́вані Крыцкай, адкрытай на паўднёвы за́хад і паўно́чны за́хад, і перазімаваць.

¹³Калі ж падзьму́ў паўднёвы вецер, яны, спадзеючы́ся, што дасягну́ць сваёй мэты, адпра́віліся і паплылі́ ўздоўж Кры́та.

¹⁴Але неўзаба́ве пасля гэтага наляцеў з боку Крыта бу́рны вецер, які называецца эўраклідо́н.

¹⁵Паколькі карабе́ль падхапі́ла і ён не мог праці́віцца ветру, мы паддалі́ся хвалям, і нас насі́ла.

¹⁶Наблі́зіўшыся да нейкага астраўка́ пад назвай Кла́ўда, мы ледзьве змаглі ўтрыма́ць лодку;

¹⁷падня́ўшы яе, пачалі́, выкарысто́ўваючы кана́ты, абвя́зваць карабе́ль; а баючы́ся, каб не сесці на мель, спусцілі ве́тразь, і так насі́ліся.

¹⁸І паколькі нас моцна шпурля́ла бу́раю, то на другі дзень пачалі́ выкіда́ць груз,

¹⁹а на трэці мы сваімі рукамі павыкіда́лі асна́стку карабля́.

²⁰Калі ж ні сонца, ні зоры не пака́зваліся многія дні, а моцная бура наляга́ла, то ўрэшце прапала ўсякая надзея, што мы вы́ратуемся.

²¹І паколькі доўга не елі, то Павел, ста́ўшы пасяро́д іх, сказаў: мужы́! трэба было́ паслу́хацца мяне і не адплыва́ць ад Крыта, тады б мы пазбе́глі перашкод гэтых і страт;

²²а цяпер закліка́ю вас узбадзёрыцца, бо з вас ніводная душа́ не загі́не, а толькі карабе́ль;

²³бо явіўся мне гэтай ноччу Ангел ад Бога, Якому я нале́жу і Якому служу́,

²⁴і сказаў: не бойся, Павел! табе нале́жыць з'яві́цца перад ке́сарам, і вось, Бог падарава́ў табе ўсіх, хто плыве з табою.

²⁵Таму ўзбадзёрцеся, мужы́, бо я веру Богу, што будзе так, як ска́зана мне:

²⁶на нейкі востраў нале́жыць нам быць вы́кінутымі.

²⁷Калі ж настала чатырна́ццатая ноч, як нас насіла па Адрыяты́чным моры, каля по́ўначы маракі пачалі́ здага́двацца, што набліжа́юцца да нейкай зямлі,

²⁸і калі паме́ралі глыбіню́, атрыма́лася дваццаць са́жняў; праплы́ўшы невялікую адле́гласць, паме́ралі зноў і атрыма́лася пятнаццаць са́жняў.

²⁹Баючы́ся, каб неяк не трапіць на камяністыя ме́сцы, кінулі з кармы́ чатыры я́кары, і маліліся, каб настаў дзень.

³⁰Калі ж маракі́ хаце́лі ўцячы́ з карабля́ і спуска́лі лодку ў мора, ро́бячы вы́гляд, што збіра́юцца кінуць з носа я́кары,

³¹Павел сказаў сотніку і воінам: калі яны не застану́цца на караблі́, то вы не зможаце вы́ратавацца.

³²Тады воіны абрэ́залі вяроўкі ў лодкі, і яна ўпала.

³³Перад надыходам дня Павел прасіў усіх прыня́ць ежу, ка́жучы: сёння чатырна́ццаты дзень, як вы ў чаканні застаяце́ся галоднымі, нічога не еўшы;

³⁴таму прашу вас прыня́ць ежу, бо гэта трэба для вашага выратава́ння; ні ў кога ж з вас волас з галавы не прападзе́.

³⁵Сказаўшы гэта і ўзя́ўшы хлеб, ён узнёс падзяку Богу перад усімі і, пераламі́ўшы, пачаў есці.

³⁶Тады ўсе ўзбадзёрыліся і таксама прынялі́ ежу;

³⁷было́ ж усіх нас на караблі дзве́сце семдзесят шэсць душ.

³⁸Насы́ціўшыся е́жаю, пачалі́ аблягча́ць карабе́ль і выкіда́ць пшаніцу ў мора.

³⁹Калі ж настаў дзень, зямлі не пазнава́лі, а заўва́жылі нейкі залі́ў, што меў пясчаны бераг, да якога, пара́іўшыся, вы́рашылі, калі змогуць, прыста́ць з караблём.

⁴⁰І, адрэ́заўшы я́кары, пакінулі іх у моры; пры гэтым, адвязаўшы вяроўкі рулёў і падня́ўшы пярэдні ве́тразь па ветры, накірава́ліся да берага.

⁴¹Але, натра́пілі на касу́ і пасадзі́лі карабе́ль на мель; нос карабля́ ўвяз і заста́ўся нерухо́мым, а карму́ разбіва́ла сілаю хваль.

⁴²Воіны мелі наме́р пазабіва́ць вязняў, каб хто-небудзь, вы́плыўшы, не ўцёк.

⁴³Але сотнік, жада́ючы вы́ратаваць Паўла, утрыма́ў іх ад гэтага наме́ру і загада́ў тым, хто ўмее плаваць, першымі кі́нуцца і выхо́дзіць на бераг,

⁴⁴а аста́тнім ратава́цца – каму на дошках, каму яшчэ на якіх абло́мках карабля́. І так ста́лася, што ўсе цэ́лымі вы́браліся на зямлю́.

 

Раздзел 28

¹І, уратава́ўшыся, тыя, хто быў з Паўлам, даведаліся, што востраў называ́ецца Мелі́т.

²Тузе́мцы праявілі да нас надзвыча́йнае чалавекалю́бства, бо яны, раскла́ўшы вогнішча, прынялі́ ўсіх нас, паколькі быў дождж і холад.

³Калі ж Павел сабраў мноства галля́ і паклаў на во́гнішча, тады змяя́, уцяка́ючы ад жа́ру, прычапі́лася да яго рукі́.

⁴Тузе́мцы, уба́чыўшы га́да, што павіс на яго руцэ́, гаварылі паміж сабою: пэўна, чалавек гэты – забойца, калі яму, уратава́наму з мо́ра, багіня справядлі́васці не дазваля́е жыць.

⁵Але ён, скі́нуўшы га́да ў агонь, не зазна́ў нія́кай шко́ды.

⁶Яны ж чака́лі, што ў яго будзе запале́нне ці ён раптоўна ўпадзе́ мёртвым; аднак, доўга чака́ючы і ба́чачы, што нічога кепскага з ім не зда́рылася, яны перамянілі меркава́нне і гавары́лі, што ён бог.

⁷Навокал таго месца былі́ ўлада́нні нача́льніка вострава па і́мені Пу́блій, які прыня́ў нас і тры дні прыя́зна частава́ў.

⁸І сталася, што бацька Пу́блія ляжаў, хворы на гара́чку і дызентэры́ю; Павел зайшоў да яго, памаліўся і, ускла́ўшы на яго ру́кі, ацалі́ў яго.

⁹Калі гэта зда́рылася, тады і іншыя на востраве, хто меў хваробы, прыхо́дзілі і ацаля́ліся;

¹⁰яны вы́явілі да нас вялікую паша́ну і, калі мы адпраўля́ліся, далі́ тое, што было́ патрэбна.

¹¹Праз тры месяцы мы адплылі́ на Александры́йскім караблі́ з выя́ваю Дыяску́раў, які зімаваў на гэтым востраве,

¹²і, прыплы́ўшы ў Сіраку́зы, застава́ліся там тры дні;

¹³паплыўшы адтуль, дабра́ліся да Ры́гіі; і паколькі праз дзень падзьму́ў паўднёвы вецер, на другі дзень мы прыбылі́ ў Путэо́л,

¹⁴дзе знайшлі братоў і былі́ ўпро́шаны пабыць у іх сем дзён; і так мы ішлі ў Рым.

¹⁵І адтуль браты, пачуўшы пра нас, выйшлі насу́страч нам да А́піевай пло́шчы і Трох Гасці́ніц; уба́чыўшы іх, Павел падзя́каваў Богу і ўзбадзёрыўся.

¹⁶Калі ж мы прыйшлі ў Рым, то сотнік перада́ў вя́зняў военача́льніку, а Паўлу было́ дазво́лена жыць асо́бна, з воінам, які пільнава́ў яго.

¹⁷І сталася, што праз тры дні Павел склі́каў знатне́йшых з Іудзеяў і, калі тыя сышлі́ся, казаў ім: мужы́ браты́! я, не зрабіўшы нічога су́праць народа ці айцоўскіх звы́чаяў, быў як вя́зень перада́дзены з Іерусаліма ў ру́кі Ры́млян,

¹⁸якія, учыні́ўшы мне до́пыт, хацелі адпусці́ць, бо ніякай віны, ва́ртай смерці, не было́ на мне;

¹⁹але паколькі Іудзеі пярэ́чылі, то я вы́мушаны быў патрабава́ць суда́ ў кесара, аднак не для таго, каб абвінава́ціць у чым-небудзь мой народ;

²⁰вось па гэтай прычыне я і паклі́каў вас, каб уба́чыцца і пагаварыць, бо за надзею Ізра́іля я закава́ны ў гэтыя кайданы́.

²¹Яны ж сказалі яму: мы і лістоў пра цябе не атры́млівалі з Іудзеі, і ніхто з братоў, прыйшоўшы, не паве́даміў і не сказаў нічога ке́пскага;

²²але мы жада́ем пачуць ад цябе, што ты думаеш; бо нам вядома, што наконт вучэ́ння гэтага ўсюды спрача́юцца.

²³І, прызна́чыўшы яму дзень, вельмі многія прыйшлі да яго ў дом; і ён з ра́нку да вечара прамаўля́ў да іх, све́дчачы пра Царства Божае і даво́дзячы ім пра Іісуса на падставе закона Маісе́евага і прарокаў.

²⁴І адных перако́нвала ска́занае, а другія не ве́рылі.

²⁵Не ма́ючы згоды паміж сабою, яны сталі адыхо́дзіць пасля таго, як Павел сказаў наступныя словы: добра Дух Святы́ прамо́віў айцам нашым праз прарока Іса́ію,

²⁶ка́жучы: "ідзі да народа гэтага і скажы: слы́хам пачу́еце – і не зразуме́еце, узіра́ючыся глядзе́ць будзеце – і не ўба́чыце;

²⁷бо агрубе́ла сэ́рца народа гэтага, і вуша́мі ледзь чу́юць, і вочы свае заплю́шчылі, каб не ўба́чыць вачы́ма, і не пачу́ць вуша́мі, і не ўразуме́ць сэ́рцам, і не навярну́цца, каб Я ацалі́ў іх".

²⁸Дык вось, няхай вам будзе вядома, што язы́чнікам пасла́на спасе́нне Божае; яны і пачу́юць.

²⁹Калі ён гэта сказаў, Іудзеі пайшлі ад яго, моцна спрача́ючыся паміж сабою.

³⁰І жыў Павел цэлыя два гады́ на ўла́сным утрыма́нні і прыма́ў усіх, хто прыхо́дзіў да яго,

³¹прапаве́дуючы Царства Божае і ву́чачы пра Госпада Іісуса Хрыста з усёю адва́гаю бесперашко́дна.